152
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
nghi sinh ra Tứ Tượng và do đó biến hóa sanh ra vạn vật. Tứ Tượng cũng
biến sanh ra ngũ Hành, nên mặt trống chầu vẽ hình Thái cực.
Lễ xây chầu
Lễ này trong làng hoặc trong hội chọn một vị cao niên (phải ngoài 50 tuổi)
có đủ vợ chồng, con cái đông đảo, có đức hạnh, cương trực (không nên chấp
nối vợ chồng, hoặc không có con cái). Vị hương chức được chọn phải ăn chay
một hai ngày trước khi chầu, để cho lòng thanh thỏa, cầu Trời Đất thánh thần
phò hộ cho quốc thới dân an, mưa hòa gió thuận, mùa màng tươi tốt, bá
tánh an vui.
Trước ngày cúng phải sơn trống chầu lại, vẽ mặt Thái cực trên mặt trống,
sắm một khăn vuông đỏ mới để đậy mặt trống.
Nghi lễ
Nghi lễ đã có thầy lễ xướng, sau khi dâng một tuần hương, ba tuần rượu
lễ thần xong, chấp sự thỉnh roi chầu theo lễ đến trước sân khấu nơi đã đặt
trống chầu, có bàn nghi lễ, rót rượu, khấn vái Thánh tổ hát bộ, đốt vàng, lấy
ly rượu lễ rưới lên vàng đang đốt bằng lá bùa tứ túng ngũ hoành để tẩy uế
ở trước xung quanh. Xong, khi lễ xướng “Định vị”, chọn hướng mà để trống
chầu. Từ chỗ đứng bước bảy đến gần trống chầu, tùy lượng xa gần mà bước,
vừa tầm để đứng đánh trống, hai bước sau hết là chỗ đứng, chân mặt đứng
trước, chân trái đứng sau, đứng bằng chữ Đinh, đứng như vậy cho đến khi
dứt xây chầu, không xê dịch, giở chân lên. (có người vẽ chữ sát quỉ ở chân
mặt để đạp lên chữ sát quỉ đó, nếu người xây chầu vì quá lâu mỏi chân xê
dịch, hoặc giở chân lên quỉ sẽ sát hại), thiết tưởng lễ cầu an do lòng thời
cúng, sự tin tưởng, tín ngưỡng và lấy ở đức trọng của người xây chầu không
cần phải viết chữ sát quỉ mà đạp lên.
Khi nghe lễ xướng phế cân, gỡ khăn vuông trên mặt trống, lau mặt trống,
xếp khăn lại quấn vào khoảng giữa roi chầu. Dùng roi chầu vẽ lên mặt trống
lá bùa Tứ Tung (Bốn ngang) ngũ Hoành (năm đường xuống). Trước khi vẽ lá
bùa này phải niệm câu chú: nam Mô Thái Thượng Lão Quân cấp cấp như luật
định. Vẽ lá bùa xong, roi chầu nhịp lên đầu trống và lời cầu nguyện:
Nhứt khắt nguyện, thiên hạ thái bình, hà an xã tắc.
Nhị khắt (bên trái) nguyện, phong hòa vỏ thuận, bá tánh an cư lạc nghiệp.
Tam khắt (bên mặt) nguyện, Hội viên nam nữ vẫn an, bổn hội được miên
