268
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
đình làm lễ cúng tiễn quan Ôn, lễ nầy gọi là lễ tiến thảo. Ngoài đồ lễ của làng
gồm vàng hương hoa quả, dân làng ai có gì thì mang ra cúng, gạo, rượu, tiền
bạc, xôi chè v.v... Cúng xong, đồ lễ của ai người đó mang về, ngoài trừ đồ mã
được đốt ngay tại đình. Gặp những năm tai họa nặng nề, nghĩa là dịch khí
làm chết nhiều người, dân làng thường làm lễ tiến thảo đến hai ba lần để
mong cho làng được bình yên.
Hội chư bà
Chư Bà là những người từ năm mươi tuổi trở lên, hoặc người có tuổi mà
góa chồng mượn cửa chùa làm nơi vui thú
[22]
Thường tại làng nào cũng vậy, có một số các bà đến một tuổi già, muốn
gây lấy phúc đức, lo làm lành ăn chay niệm phật. Các bà đến quy tại chùa và
tổ chức thành hội với nhau để cùng lo phật sự.
Muốn đi quy để vào hội chư bà, trước hết phải sửa lễ cúng phật, lễ cần
tinh khiết và thường chỉ gồm trầu cau. Trong buổi lễ này, một vị tăng hay ni
làm lễ cho người xin qui thụ giới, và kể từ đó, đương sự được vào hội chư bà
và được gọi là bà vãi.
Thường, làng đã có chùa thì có hội chư bà.
Những bà vãi mới vào hội, tối tối phải tới chùa học kinh do vị tăng ni
truyền dạy hoặc do các vãi dạy lẫn nhau. Hàng tháng trong những ngày sóc
vọng, các bà vãi phải có lễ lên chùa để trước là dâng lễ phật sau là kính biếu
tăng ni.
Về mùa hè, chư bà thường lên chùa tụng kinh và lễ phật, mỗi tối lễ tới
năm trăm lễ. Nếu vãi nào không lên chùa được thì ở nhà cũng phải tụng niệm
như ở chùa vậy. Việc tụng niệm kéo dài tới nửa đêm mới xong.
Tháng tháng các bà vãi cùng nhau đóng tiền góp gạo giúp đỡ nhà chùa,
và mỗi khi, đầu mùa có của lạ, các vãi thường tìm mua lễ phật và kính biếu
tăng ni.
Mỗi khi nhà chùa có việc gì, các vãi hết lòng giúp đỡ, và thường khi được
các tăng ni yêu cầu điều gì về phật sự không bao giờ các vãi từ chối.
Trong hàng các vãi, luôn luôn có một người nhanh nhẹn ở lại chùa để
giúp đỡ tăng ni trong việc đèn nhang thờ phụng, cũng có khi trong việc bếp
nước cho nhà chùa, gọi là vãi thủ hộ.
[22] Phan Kế Bính - Việt Nam Phong tục.
