78
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
của cha nhập vào cả phần các con, trích một phần hai làm hương hỏa. Cháu
làm trưởng họ cũng thế. Nhưng ở trường hợp người nhiều mà ruộng ít thì
phần hương hỏa và phần các con cháu, cho được tùy tiện mà chia, miễn là
thuận tình cả.
(Quốc triều hình luật - Lê)
Người giữ hương hỏa có con trai thường thì dùng con trai trưởng, không
có con trai thì dùng con gái trưởng.
(Quang Thiệu năm thứ hai)
Người con trai trưởng bất tiếu hay bị phế tật không thể giữ việc thờ cúng,
thì cha mẹ đem phần hương hỏa giao cho thứ giữ, phải theo lệnh cha mẹ.
Nếu người con thứ không có con trai thì người con trưởng bị bất tiếu hay bị
phế tật lại có con trai, cháu trai thì phần hương hỏa trước giao lại cho con
trai cháu trai của người con trưởng bất tiếu hay bị tàn phế.
(Quốc triều hình luật - Lê)
Người được thừa hưởng hương hỏa
Của hương hỏa thời giao cho người thừa tự, quyền lợi và chức trách sẽ
định rõ ở sau.
Khi nào người mệnh một là con trưởng chi chính và vì người ấy là thừa tự,
thời người được kế người mệnh một ấy mà thừa hưởng hương hỏa tất phải
là một người đàn ông. Nếu người mệnh một là con thứ không đáng thừa tự,
thời gặp khi không có con cháu trai chính hệ, có thể lập con gái trưởng đứng
thừa hưởng hương hỏa để phụng sự mình. Gặp trường hợp ấy đến lúc người
trưởng nữ đứng thừa hưởng hương hỏa ấy chết, thời của hương hỏa lại
truyền cho trưởng tử, nếu không có trưởng tử thời truyền cho đích tôn người
trưởng nữ ấy.
Trường hợp khi nào người cha đứng thừa tự bị mệnh một mà đã có con
trai thành niên thời người thừa hưởng hương hỏa tất là con trưởng của vợ
chính người mệnh một, nếu người con trưởng không có con trai thời người
thừa hưởng hương hỏa là con thứ hai của vợ chính, nếu không có con thứ
hai, hoặc con thứ hai không có con trai thời người thừa hưởng hương hỏa là
người con thứ ba của vợ chính - và cứ như thế mãi. các con vợ chính không
cứ bao nhiêu tuổi đối với các con vợ thứ bao giờ cũng là đàn anh.
Nếu người vợ chính không có con trai, cháu trai chính hệ thời người thừa
