77
Thực hiện ebook:
Học thuật Phương Đông
www.hocthuatphuongdong.vn
mà làm nghiệp chủ những tài sản gì sanh lợi thì được có thể lập hương hỏa.
Tuy nhiên sự hương hỏa đối với pháp luật chỉ có hiệu lực sau khi những người
mà hương hỏa ấy đã lập ra để phụng thờ người mệnh một rồi.
Nếu lập hương hỏa mà không thiệt hại đến quyền lợi người chủ nợ của
người lập hương hỏa thì mới lập được, không khi nào người mắc nợ đem
một tài sản gì lập hương hỏa để người chủ nợ không tịch biên được trong
khi mình còn sống hay sau khi mình mệnh một.
Trường hợp khác, khi người chồng mệnh một nếu có di sản để lại, người
chính thất quả phụ có thể bỏ bớt quyền mình được hưởng dụng thu lợi về
di sản ấy mà lập hương hỏa cho chồng, nếu người chồng mệnh một mà
không có con cháu và ông bà cha mẹ thời người chính thất quả phụ được tự
quyền lập hương hỏa, nếu người chồng mệnh một có ông bà cha mẹ thời
người chính thất quả phụ phải hợp ý với các người ấy mà lập. người chính
thất quả phụ lại được tự ý lấy của riêng mình mà lập hương hỏa cho chồng
mệnh một.
Vợ chính hay vợ thứ, có con hay không có con đều có thể lấy tài sản riêng
của mình mà lập hương hỏa cho cha mẹ đẻ mình đã mệnh một, sau khi người
chồng đã thuận tình. nhưng tài sản lập hương hỏa không quá 1/5 tổng số
tài sản của người lập hương hỏa, dù số người thừa kế nhiều hay ít cũng vậy.
(Căn cứ theo Hoàng Việt Trung Kỳ hộ luật)
Từ các quan đại thần cùng các quan chức cho đến bách tính, về việc phụng
sự hương hỏa, thì không cứ tuổi lớn nhỏ, phẩm trật cao thấp, phải theo lệ
thường, ủy cho người đích tử. nếu người đích tử chết trước thì lấy người cháu
trưởng; nếu không có người cháu trưởng thì mới lấy người con thứ. nếu
người vợ cả không có con trai thì mới chọn con nào hiền của vợ lẽ. nếu người
con trưởng, cháu trưởng có phế tật hay là bất tiếu không thể giữ việc thờ
cúng được, thì phải trình quan sở tại để chọn người khác thay. nếu trái luật
thì cho người con trưởng họ được cáo tỏ ở các nha môn để tâu lên, sẽ không
vào tội bất tiếu bất mục, trái bỏ cả việc điều lễ.
(Hồng Thuận năm thứ ba)
Làm cha mẹ thì phải liệu tuổi già mà làm chúc thư. người trưởng họ liệu
chia nhiều ít cho phải rồi làm giấy giao lại.
Nếu người cha làm trưởng họ lấy ruộng đất mấy nơi làm phần hương hỏa,
đến lúc người con làm trưởng họ, thì lại đem những ruộng đất hương hỏa
