Một cái kết mở thì rất nhiều nhà văn giỏi đã làm, nhưng một cái mở
không tiến lên, thậm chí không kết, thì hình như chỉ một người như Italo
Calvino mới dám biến thành trò chơi tiểu thuyết của mình. Làm cho một
cuốn tiểu thuyết “đi tới” trong sự tiến triển hợp lý và đẹp đã là khó, nhưng
giữ cho một cuốn tiểu thuyết hoàn chỉnh đứng yên ở ngưỡng bắt đầu thì còn
khó hơn nhiều lần.
Nếu một đêm đông có người lữ khách nhốt câu chuyện ngập ngừng
trong vẻ tươi mới của sự khởi đầu trong suốt mấy trăm trang sách, buộc
người đọc phải liên tục hào hứng không ngớt những bước chân đầu tiên, dự
cảm đầu tiên, đoán định đầu tiên. Cuốn tiểu thuyết từ khi ra đời đã giữ chân
bao độc giả lòng vui sướng thoả mãn ở ngay điểm xuất phát, và cũng là
nguồn khai thác dồi dào cho không ít lý thuyết gia văn học nhìn thấy ở đây
một trò chơi tài tình và một sự suy tưởng sâu sắc về bản chất của tiểu thuyết
và văn chương.
