vậy sao? Một người bị bệnh điên? Anh đùa đấy, anh bạn ạ! Làm cho nàng
thêm bất hạnh ư? Không, tôi không đủ sức để làm chuyện ấy.”
Ivan không thể phản bác điều đó được, nhà thơ chỉ im lặng thông cảm
với người khách, cùng đau khổ với anh. Còn Nghệ Nhân, trong nỗi đau của
những kỷ niệm của mình ngồi lắc lư mái đầu đội chiếc mũ đen và nói:
“Một người đàn bà bất hạnh! Nhưng thực ra, tôi hy vọng là nàng đã
quên tôi rồi!”
“Nhưng anh có thể lành bệnh…” Ivan rụt rè nói.
“Bệnh tôi không thể chữa khỏi”, người khách bình thản đáp, “khi
St’ravinski nói rằng sẽ trả tôi lại cho cuộc sống, tôi không tin anh ấy. Anh ấy
nhân đạo và muốn an ủi tôi. Tôi cũng không phủ nhận là bây giờ tôi có khá
hơn nhiều. Mà tôi dừng lại ở chỗ nào rồi nhỉ? Băng giá, những toa tàu điện
phóng như bay… tôi được biết rằng bệnh viện này đã mở cửa, và tôi đi bộ
qua suốt thành phố để đến đây. Thật là một việc điên rồ! Có lẽ tôi đã phải
chết cóng khi ra khỏi thành phố, nếu như không có một sự tình cờ đã cứu
thoát tôi. Cách trạm gác vào thành phố bốn cây số có một chiếc xe tải bị
hỏng một cái gì đó, và tôi đến gặp lái xe; cũng thật đáng ngạc nhiên là anh ta
đã thương tình tôi. Chiếc xe đi đến đây, anh ta cho tôi đi nhờ. Tôi chỉ bị
cóng chết mất mấy ngón chân trái. Nhưng cái đó người ta đã chữa lành cho
tôi rồi. Tôi ở đây đã được bốn tháng, và anh biết không, tôi thấy là nơi này
cũng không đến nỗi tồi. Ðừng vẽ vời ra cho mình những kế hoạch quá lớn,
người láng giềng quý mến ạ, đúng thế! Tôi chẳng hạn, tôi đã từng muốn đi
vòng quanh khắp cả quả địa cầu. Nhưng hóa ra số phận không chiều mình.
Tôi chỉ được thấy một mẩu không lấy gì làm lớn lắm của cái địa cầu đó. Tôi
nghĩ rằng nơi đây chưa phải là chốn tốt đẹp nhất trên mặt đất này, nhưng tôi
nhắc lại, nó cũng không đến nỗi tồi lắm. Mùa hè sắp tới rồi, và trên ban công
những dây trường xuân sẽ vươn cành sum sê như Praskovia Phedorovna đã
hứa hẹn. Chùm chìa khóa này sẽ mở rộng khả năng của tôi. Ðêm đêm sẽ có
trăng. Ồ, nó đã đi khuất mất rồi! Không khí dần dần trở nên mát mẻ. Trời đã
quá nửa đêm. Thôi, tôi phải về đây.”
