Nhớ về hồi tôi vẫn còn học đại học, tôi có cái ảo tưởng về việc trở
thành một tay chơi bài chuyên nghiệp. Tôi thắng tiền và mọi thứ, và
việc ấy thì vui khỏi nói, nhưng sau gần một năm chơi nghiêm túc, tôi
từ bỏ. Cái lối sống thức trắng mỗi đêm trước màn hình máy tính,
thắng bạc hàng ngàn đô hôm nay rồi mất sạch sành sanh vào ngày kế
tiếp, không dành cho tôi, và nó cũng chẳng phải là cách kiếm sống
lành mạnh về thể lực và trí lực nữa. Nhưng quãng thời gian chơi bài
đã gây ảnh hưởng rất lớn tới cách thức tôi nhìn nhận cuộc sống.
Cái hay của việc chơi bài chính là trong khi yếu tố may mắn luôn
có liên quan, may mắn không hề quyết định kết quả lâu dài của trò
chơi. Một người có thể nhận bài xấu mà vẫn đánh bại người có toàn
bài tốt trong tay. Chắc chắn là người có bài tốt thì có xác suất giành
chiến thắng cao hơn, nhưng rốt cục thì kẻ chiến thắng lại được quyết
định bởi — vầng, bạn đoán đúng rồi đấy — lựa chọn đánh con bài nào
của người chơi.
Tôi nhìn nhận cuộc sống cũng theo quan điểm ấy. Chúng ta đều
được phát cho những lá bài. Một vài người trong số chúng ta có được
những lá bài ngon hơn so với những người khác. Và trong khi thật dễ
dàng bỏ bài, và cảm thấy như thể thế nào mình cũng thua, trò chơi
thực sự nằm ở trong những sự lựa chọn mà ta thực hiện với những lá
bài ấy, những rủi ro mà ta quyết định nhận lấy, và hậu quả mà ta lựa
chọn sống cùng với nó. Những người kiên định thực hiện những lựa
chọn tốt nhất trong những hoàn cảnh mà họ rơi vào chính là những
người giành chiến thắng trong trò đánh bài, ở quy mô cuộc sống. Và
đó không nhất thiết phải là những người có được lá bài tốt nhất.
Có những người phải chịu đựng các chứng bệnh về tâm lý hay
cảm xúc do chức năng thần kinh và/hoặc sự khiếm khuyết về gen.
Nhưng điều này không làm thay đổi gì hết cả. Dĩ nhiên là, họ đã phải
thừa hưởng những lá bài xấu và không đáng bị buộc tội. Không khác
gì so với anh chàng thiếu chiều cao muốn được hẹn hò bị buộc tội vì
mình lùn quá. Hay là người bị cướp giật lại bị buộc tội vì đã bị cướp
