Tư duy như vậy cũng lý giải vì sao các phụ huynh cảm thấy hoàn toàn
chấp nhận được việc không cho con tiêm vắc-xin, mặc dù rõ ràng nó giảm
thiểu nguy cơ nhiễm bệnh. Hiển nhiên, cũng có một độ rủi ro rất nhỏ là đứa
trẻ sẽ bị ốm vì tiêm vắc-xin. Tuy nhiên, nhìn chung, tiêm vắc-xin là hợp lý.
Tiêm vắc-xin không chỉ bảo vệ lũ trẻ, mà còn bảo vệ xã hội. Một người
miễn nhiễm với bệnh sẽ không bao giờ lây sang người khác. Xét một cách
khách quan, nếu trẻ con không được tiêm vắc-xin nhiễm phải một trong
những căn bệnh đó, chúng ta có thể buộc tội các phụ huynh đã chủ động làm
hại chúng. Thế nhưng đây mới chính là vấn đề: cố tình không hành động
dường như không hệ trọng bằng một hành động có hệ quả tương tự - ví dụ
như khi phụ huynh cố tình làm con mình bị lây nhiễm.
Thành kiến loại bỏ là nguyên nhân của ảo tưởng sau: chúng ta thà đợi đến
khi người ta tự bắn vào chân hơn là tự mình nhắm bắn. Các nhà đầu tư và
nhà báo kinh tế tỏ ra khoan dung hơn với các công ty không phát triển sản
phẩm mới so với các công ty sản xuất ra các sản phẩm tệ hại, mặc dù cả hai
con đường đều dẫn đến hủy diệt. Ngồi ôm khư khư một đống cổ phiếu
không thu lời thì cảm giác vẫn tốt hơn là chủ động mua những loại cổ phiếu
tồi. Không xây dựng bộ phận lọc khí thải ở một nhà máy than đá thì vẫn tốt
hơn hẳn so với loại bỏ chính bộ phận này vì chi phí. Không cách nhiệt cho
căn nhà của bạn vẫn dễ chấp nhận hơn là đốt nhiên liệu dự trữ chỉ để tiêu
khiển. Phớt lờ khai thuế thu nhập không vô đạo đức bằng làm giả giấy tờ
thuế, mặc dù theo cách nào thì nhà nước cũng thất thu.
Trong chương trước, chúng ta đã gặp thành kiến hành động. Có phải đó là
thứ đối lập với thành kiến loại bỏ? Không hẳn vậy. Thành kiến hành động
khiến chúng ta bù đắp lại sự rõ ràng mà ta không có bằng sự năng động thái
quá nhưng vô ích, và nó xuất hiện trong một tình huống mơ hồ, mập mờ,
hoặc mâu thuẫn. Thành kiến loại bỏ, ngược lại, thường xuất hiện nhiều trong
tình huống rõ ràng: một sự kiện không may trong tương lai có thể được đẩy
lùi bằng hành động trực tiếp trước mắt, nhưng dù có hiểu rõ điều này thì
chúng ta cũng không có động lực tiến hành như đáng lẽ phải vậy.
