Cuối cùng, anh ta cũng đưa được quả bóng về thảm cỏ, và - phải đến cú
đánh thứ bảy - mới đưa được vào lỗ. Van de Velde thua giải Golf Anh mở
rộng và trở nên nổi tiếng trong lịch sử môn golf với lượt đánh quá ba gậy
liên tiếp. Sự nghiệp của anh tụt dốc từ đó. (Nhưng sau đó anh ta đã quay trở
lại đầy ấn tượng năm 2005.)
Vào thập niên 1980, tờ Consumer Reports yêu cầu những người có kinh
nghiệm nếm thử bốn mươi lăm loại thạch dâu tây khác nhau. Vài năm sau,
hai giáo sư tâm lý học Timothy Wilson và Jonathan Schooler lặp lại thí
nghiệm trên với các sinh viên của trường Đại học Washington. Hai kết quả
gần như giống hệt nhau. Cả nhóm sinh viên lẫn các chuyên gia đều yêu thích
loại thạch giống nhau. Nhưng đó mới chỉ là khúc đầu tiên của thí nghiệm.
Wilson lặp lại thí nghiệm này với một nhóm thứ hai, không giống như nhóm
sinh viên trước, nhóm này được yêu cầu điền vào một bảng câu hỏi lý giải
chi tiết cách chấm điểm của họ. Bảng xếp hạng trở nên hoàn toàn sai lệch.
Những loại thạch ngon nhất cuối cùng lại bị xếp cuối bảng.
Điều cốt yếu là, nếu bạn nghĩ quá nhiều, bạn bỏ qua sự thông thái của
cảm xúc. Nghe thì có vẻ hơi khó hiểu - và có chút gì đó bất ngờ khi một
người cố gắng gạt bỏ sự phi lý trí khỏi tư duy như tôi - nhưng không hề.
Cảm xúc hình thành trong não cũng rõ ràng y như các tư duy lý trí vậy.
Chúng chỉ là một dạng thức khác của quá trình xử lý thông tin - thô sơ hơn,
nhưng không nhất thiết là một biến thể thấp kém hơn. Thực tế, đôi khi
chúng còn cho ta lời khuyên khôn ngoan hơn cả.
Điều này dấy lên câu hỏi: khi nào thì bạn lắng nghe cái đầu và khi nào thì
làm theo trái tim mình mách bảo? Một bài học kinh nghiệm là: với một vấn
đề liên quan đến các hoạt động trải qua luyện tập, chẳng hạn như kỹ năng
vận động cơ (hãy nghĩ về con rết, Van de Velde, hoặc việc luyện tập thành
thục một loại nhạc cụ), hoặc các câu hỏi bạn đã từng trả lời cả ngàn lần (hãy
nghĩ về “vòng tròn hiểu biết” của Warren Buffet), tốt hơn hết là đừng suy
nghĩ quá chi li. Làm vậy bạn sẽ làm giảm năng lực giải quyết vấn đề của
trực giác. Bài học tương tự cũng áp dụng với các quyết định mà tổ tiên
chúng ta ở thời Đồ đá từng đối mặt - đánh giá thứ gì có thể ăn được, loại
