được trui rèn qua giáo dục, vượt xa sự ưu việt tự nhiên của con
người đối với phần còn lại trong vương quốc động vật”.
Cuối cùng, hệ thống này sụp đổ vì mọi người đều muốn chia sẻ đặc
quyền của nó. Đến cuối thế kỷ 16 CN, khả năng kết nạp vào những quân
đoàn vệ binh được mở ra cho mọi công dân Hồi giáo tự do, ngoại trừ người
da đen. Số lượng tăng vọt nhưng tính kỷ luật và hiệu quả giảm sút. Đến
giữa thế kỷ 17, đàn “chó chăn cừu” này đã “quay trở về với bản năng tự
nhiên”, trở lại thành chó sói và tấn công đàn gia súc người của Pādishāh
thay vì canh gác, bảo vệ và quản thúc họ. Kết quả của cuộc đại chiến kéo
dài từ 1682-99 giữa Đế chế Ottoman và các thế lực Tây phương đã mở đầu
cho chuỗi mất mát lãnh thổ của Đế chế Ottoman kéo dài đến tận năm 1922,
sự ưu việt về tính kỷ luật và hiệu quả đã hoàn toàn chuyển sang doanh trại
của người phương Tây.
Nguyên nhân dẫn tới sự suy tàn của hệ thống quân đội nô lệ Ottoman
được quy cho một nhược điểm nghiêm trọng của nó, đó là sự cứng nhắc
thái quá. Một khi đã bị trục trặc, nó không thể được sửa chữa hoặc tái thiết,
cả hệ thống biến thành một cơn ác mộng, và các vua chúa Thổ Nhĩ Kỳ ở
giai đoạn cuối đã buộc phải áp dụng các biện pháp của kẻ thù phương Tây
của họ, một biện pháp kéo dài, miễn cưỡng và kém hiệu quả nhưng cuối
cùng cũng được hoàn tất bởi Mustafā Kemāl. Hình thức biến thái này, theo
kiểu của nó, là một kỳ tích tuyệt vời không kém so với sự sáng tạo hệ thống
quân đội nô lệ ở giai đoạn đầu của Đế chế Ottoman. Dù vậy, so sánh kết
quả giữa hai động thái nói trên sẽ cho ta thấy sự vô giá trị của động thái thứ
hai. Các nhà sáng lập hệ thống quân đội nô lệ Ottoman đã sáng tạo ra một
công cụ không những cho phép một nhóm người du mục nhỏ - những
người đã bị trục xuất khỏi thảo nguyên quê hương họ - tồn tại trong một thế
giới xa lạ, mà còn tiếp cận và cai trị một cộng đồng Cơ Đốc giáo lớn hơn
họ rất nhiều lần, rồi sau đó đe dọa tính mạng của một xã hội Cơ Đốc giáo
khác lớn hơn, xã hội sau này sẽ phủ cái bóng của nó lên toàn bộ nhân loại.
Còn các chính khách Thổ Nhĩ Kỳ giai đoạn cuối chỉ đơn giản lấp đầy
khoảng trống để lại ở vùng Cận Đông, sau sự biến mất của cấu trúc độc
