Neanderthal bị vượt qua và người Homo Sapiens chiếm ưu thế. Tuy vậy,
cuộc cách mạng vĩ đại về trí tuệ này không đi kèm với một cuộc cách mạng
tương ứng về kỹ thuật. Nghĩa là, trên thang phân loại kỹ thuật, các nghệ sĩ
nhạy cảm đã vẽ nên những bức tranh mà chúng ta vẫn ngắm nhìn trong các
hang động của người đồ đá cũ trước vẫn bị coi là “mắt xích còn thiếu”,
trong khi thực tế - như có thể đánh giá qua trí tuệ, tầm vóc và những đặc
điểm tương tự của nhân loại - chủng người đồ đá cũ cấp cao này vốn khác
biệt với những người đồ đá cũ cấp thấp một trời một vực.
Ví dụ của chúng ta trong đó kỹ thuật giữ nguyên không đổi trong khi
xã hội tiến bộ tìm thấy hình ảnh trái ngược của nó trong những trường hợp
kỹ thuật được giữ nguyên trong khi xã hội thoái bộ. Ví dụ như kỹ thuật
luyện kim, ban đầu xuất hiện trong thế giới Aegean vào thời điểm tái thiết
xã hội khi xã hội Minoan đang bị phân rã, vẫn duy trì bất biến - không tiến
bộ mà cũng không thoái bộ - cho tới tận thời điểm tái thiết xã hội tiếp theo
khi nền văn minh Hy Lạp cổ đi theo con đường của xã hội Minoan tiền
nhiệm của nó. Thế giới Tây phương chúng ta thừa kế nguyên vẹn kỹ thuật
luyện kim từ thế giới La Mã, cùng với các ứng dụng của bảng chữ cái
Latinh và toán học Hy Lạp. Về mặt xã hội đã xảy ra một biến động lớn.
Nền văn minh Hy Lạp tan rã, sau đó là một thời kỳ quá độ và cuối cùng là
nền văn minh Tây phương nổi lên từ đó. Nhưng không có khoảng thời gian
gián đoạn tương ứng nào trong sự phát triển của ba kỹ thuật nói trên.
(2) TIẾN TRÌNH TỰ KHẲNG ĐỊNH
Lịch sử phát triển kỹ thuật, cũng như lịch sử bành trướng địa lý, đã
không cung cấp cho chúng ta một tiêu chuẩn xác đáng về sự phát triển của
các nền văn minh, nhưng nó tiết lộ một yếu tố cơ bản khống chế quá trình
tiến bộ về kỹ thuật, có thể được mô tả như một quy luật tiến bộ đơn giản
hóa. Động cơ hơi nước chậm chạp và kềnh càng được thay bằng động cơ
đốt trong gọn gàng và tiện dụng, giúp cho phương tiện giao thông có thể
được sử dụng trên đường phố với tốc độ của tàu hỏa và gần như đạt tới khả
năng hoạt động tự do của người đi bộ. Điện báo hữu tuyến được thay bằng
điện báo vô tuyến. Chữ viết vô cùng phức tạp của các xã hội Sinic và Ai
