Cập cổ được thay bằng các mẫu tự Latinh đơn giản và tiện dụng. Bản thân
ngôn ngữ cũng cho thấy khuynh hướng tự đơn giản hóa bằng cách loại bỏ
những biến tố (inflexion) và thay bằng các trợ từ, có thể được minh họa qua
lịch sử của các ngôn ngữ thuộc họ Ấn-Âu. Sanskrit - đại diện tồn tại lâu đời
nhất trong họ ngôn ngữ này - có vô số những inflexion và số lượng tiểu lừ
(mạo từ, giới từ, phó từ) nghèo nàn một cách đáng ngạc nhiên. Trái lại,
tiếng Anh hiện đại, đã loại bỏ gần như tất cả các biến tố, bù lại là sự phát
triển của các giới từ và trợ động từ. Ngôn ngữ Hy Lạp cổ đại diện cho một
mức độ trung bình giữa hai thái cực nói trên. Trong thế giới Tây phương
hiện đại, trang phục đã được đơn giản hóa từ những phục trang phức tạp
theo kiểu người rợ thời Nữ hoàng Elizabeth thành những mẫu trang phục
đơn giản như ngày nay. Thiên văn học Copernic - thay thế cho hệ thống của
Ptolemae - bằng những khái niệm hình học đơn giản hơn rất nhiều, đã đưa
ra một lý giải không kém phần mạch lạc về phạm vi chuyển động lớn hơn
của các vật thể nặng nề trong không gian.
Có thể “đơn giản hóa” là một khái niệm không chính xác, hay ít ra là
không hoàn toàn chính xác để diễn tả những sự thay đổi này. Đơn giản hóa
là một từ phủ định, nó bao hàm sự tiết giảm cũng như sự loại trừ, trong khi
những trường hợp nêu trên không phải là tiết giảm mà là một sự tăng cường
hiệu quả thực tiễn hoặc về phương diện mỹ học hoặc về phương diện dễ
hiểu. Kết quả không phải là “mất” mà là “được”; và cái “được” này là kết
quả của một tiến trình đơn giản hóa bởi vì tiến trình này giải phóng các lực
lượng lâu nay bị giam hãm và nhờ đó cho phép chúng tự do hoạt động với
hiệu năng cao hơn. Có lẽ chúng ta sẽ có thể mô tả tiến trình này một cách
sáng tỏ hơn nếu chúng ta gọi nó, không phải là đơn giản hóa nữa, mà là
thăng hoa.
Trong lĩnh vực khống chế môi trường thiên nhiên của nhân loại, sự
phát triển này được mô tả theo một quan điểm giàu tính tưởng tượng bởi
một nhà nhân chủng học hiện đại:
“Chúng ta đứng rời xa mặt đất, chúng ta đang mất dần liên
lạc, dấu chân ta đang mờ dần. Đá tồn tại mãi mãi, đồng trong một
