thấy những thành tựu kinh tế và chính trị, cùng với văn hóa thẩm mỹ và trí
tuệ đều bắt nguồn từ Ý. Động lực đã giúp Ý thúc đẩy phong trào rực rỡ
nhất trong lịch sử cận đại này đến các nước phương Tây là sự lan tỏa của
văn hóa Ý thời kỳ trước. Thực vậy, có thể gọi chương này trong lịch sử
phương Tây là thời kỳ văn hóa Ý, cũng giống như “thời kỳ văn hóa Hy
Lạp” là tên gọi của giai đoạn truyền bá văn hóa Athens trong lịch sử Hy
Lạp vào thế kỷ 5, cùng với dấu vết đội quân của Alexander Đại đế từ bờ
biển Địa Trung Hải đến biên giới hẻo lánh của Đế chế Achaemenid bị nhận
chìm.
Tuy nhiên, chúng ta lại đứng trước một ý kiến ngược đời đó là,
cũng như Athens đóng vai trò không đáng kể trong lịch sử văn hóa Hy Lạp,
đóng góp của Ý vào đời sống chung của xã hội phương Tây thời cận đại
chẳng đáng là bao so với các “học trò” của nó bên kia dãy Alps.
Vai trò tương đối của nước Ý trong kỳ cận đại thể hiện rõ nét trong
mọi ngôi nhà và lò sưởi thời Trung cổ thiết kế theo phong cách Ý ở
Florence, Venice, Milan, Siena, Bologna, Padua. Thậm chí điều đó còn rõ
rệt hơn nữa ở những căn nhà được xây vào cuối thời cận đại. Lúc khép lại
chương kịch sử này, các quốc gia bên kia dãy Alps đã đủ sức trả lại món nợ
thời Trung cổ cho nước Ý. Bước sang thế kỷ 18 và 19, người ta chứng kiến
nền văn hóa mới bắt đầu lan tỏa qua các nước thuộc dãy Alps, nhưng lần
này theo hướng ngược lại; và dòng ảnh hưởng của các nước bên kia núi
Alps đổ vào nước Ý là căn nguyên đầu tiên của Phong trào thống nhất ở Ý
thế kỷ 19.
Động lực chính trị mạnh mẽ đầu tiên mà nước Ý nhận được từ bên kia
núi Alps là tạm thời sáp nhập vào Đế chế Napoleon. Động lực kinh tế đầu
tiên là mở lại con đường buôn bán từ Địa Trung Hải đến Ấn Độ, phát sinh
gián tiếp từ cuộc viễn chinh của Napleon đến Ai Cập. Tất nhiên, những
động lực bên kia núi Alps sẽ không tác dụng đến thế cho đến khi tương tác
với các tác nhân nội tại của nước Ý; tuy nhiên, nếu không có chúng, thì sức
mạnh sáng tạo nên phong trào thống nhất ấy đã không nảy sinh trên mảnh
đất Ý vốn mang nặng những ảnh hưởng của văn hóa Ý thời Trung cổ.
