vây chặt vòng trong vòng ngoài. Bấy giờ là vào tháng Năm năm
Nhâm Tuất (1862).
Khản bắn tên lửa làm hiệu cho quân trong thành Bắc Ninh
đánh ra. Quân Nguyễn tiếp viện từ bốn phía đánh vào. Nghĩa quân
bất lợi, thiệt hại nhiều, phải lui về Đáp Cầu. Quân Nguyễn ỷ thế
đông, lại vừa đánh trận đầu đã thắng nên sinh ra kiêu rông, xem
nghĩa quân không ra gì. Bà Ba biết vậy bèn đem quân đến khiêu
chiến rồi giả vờ thua chạy. Viên Bố chánh và Ngự sử tưởng thực, cả
mừng vội thúc ngựa đuổi theo định bắt sống. Đến làng Đại Đồng
(Thuận Thành, Bắc Ninh), quân mai phục đổ ra vây đánh, bà Ba
cũng quay ngựa đánh quặt lại, chém chết ngay hai viên quan nọ.
Quân triều đình lại một phen nữa khiếp vía nên không một cánh
quân nào còn bụng dạ muốn đánh. Nhân thế đó, bà Ba ruổi binh
về vây thành Bắc Ninh lần thứ hai. Việc ấy là vào tháng chín
cùng năm Nhâm Tuất.
Quân giữ thành Bắc Ninh giờ đông hơn nên nghĩa quân đánh
liền mấy tháng vẫn chưa hạ được. Vợ chồng Cai Vàng họp tướng tá
lại bàn kế:
- Bắc Ninh thành cao luỹ dày, sức người khó đánh. Nay ta nên
đắp đất chặn ngang dòng sông, chờ nước lên thật cao thì tháo nước
cho chảy vào thành. Tức nước thì thành nào chẳng vỡ!
Mọi người đều khen phải. Tướng sĩ và dân xã quanh vùng nô nức
kéo nhau đi đắp đập ngăn sông. Biết thế nguy, quân trong thành
ngày đêm bắc súng rình bắn chủ soái để nghĩa quân mất người
thống lĩnh. Cai Vàng vô tình vẫn ung dung cưỡi ngựa đi xem xét
thế trận, chẳng may trúng đạn tử thương. Bà Ba được tin thì vật
mình thương khóc đoạn gạt nước mắt ra lệnh giấu kín không cho
phát tang để yên lòng quân sĩ. Bà thay chồng tiếp tục chỉ huy việc
thi hành kế thuỷ trận, quyết hạ thành Bắc Ninh để trả thù. Đê đập
