Thưa Đức Ông, như vậy thật là gấp bách, tôi cần phải biết sự thể ra sao
về những sở kiến của nước Pháp. Lợi ích của nước Pháp và nước Anh, dù
rằng được lái theo những hướng trái ngược, nhưng lại gần nhau hơn là
người ta có thể tưởng. Nước Anh cần có sự yên tĩnh nội bộ để hoàn tất việc
loại trừ ông Vua của mình; nước Pháp cần sự yên tĩnh đó để củng cố ngai
vàng của ông Vua non trẻ, các ông cũng như chúng tôi cần đến nền hòa
bình nội tại ấy mà chúng ta có thể đạt tới nhờ sức mạnh của chính phủ
chúng ta.
Những cuộc tranh chấp của ngài với Nghị Viện, những mối bất hòa âm ỉ
của ngài với các Hoàng Thân, họ hôm nay chiến đấu vì ngài và ngày mai
sẽ chiến đấu chống lại ngài, lòng kiên nhẫn của dân chúng được chỉ huy
bởi ông Chủ Giáo, ông Chủ Tịch Blancmensnil và ông tham nghị Broussel,
cuối cùng tất cả sự hỗn loạn ấy trải qua những bậc thang khác nhau của
quốc gia buộc ngài phải xem xét với tinh thần lo ngại về một cuộc chiến
tranh có thể xảy ra với nước ngoài. Bởi vì khi ấy nước Anh phấn khích
cuồng nhiệt vì những tư tưởng mới có thể sẽ liên minh với Tây Ban Nha,
nước này vốn đang thèm thuồng sự liên minh ấy. Cho nên, thưa Đức Ông,
biết rõ tính thận trọng của ngài và lập trường hoàn toàn cá nhân của ngài
mà những biến cố đã tạo nên như ngài, nay tôi thiết nghĩ ngài sẽ cho rằng
tốt hơn hết là tập trung lực lượng của mình vào nội bộ vương quốc Pháp và
để mặc Chính Phủ mới của nước Anh với lực lượng của họ. Sự trung lập ấy
chỉ cốt để tách xa Vua Charles khỏi lãnh thổ Pháp, và không giúp đỡ cả về
vũ khí, tiền bạc hay quân đội cho cái ông Vua hoàn toàn xa lạ với quí quốc
kia.
Bức thư của tôi như vậy là hoàn toàn bí mật, và cũng vì thế mà tôi gửi
tới ngài qua tay một người tâm phúc tin cẩn; bức thư sẽ đi trước, bằng một
tinh thần mà Các Hạ sẽ lường ra, những biện pháp mà tôi sẽ áp dụng tùy
theo các sự kiện diễn biến.
Tôi nghĩ rằng tốt hơn hết là bày tỏ lẽ phải với một đầu óc thông minh
như Đức Ông hơn là với một bà Hoàng Hậu chắc chắn hơn đáng khâm
phục về tính kiên nghị nhưng lại quá qui phục những thành kiến hão huyền
về dòng dõi và về quyền lực thần linh.
