huân chương Thánh Trí Tuệ
. Bassompierre là người giữ vai trò chỉ huy
đặc biệt cuộc bao vây thành La Rochelle, lại đi nhồi vào đầu nhiều lãnh
chúa Tin Lành khác như mình câu nói sau: “Rồi các vị sẽ thấy là chúng ta
khá ngu ngốc khi đánh chiếm thành La Rochelle!”
Và Bassompierre đã đúng: Trận đại bác nã vào đảo Ré đã là khúc dạo
đầu cho những vụ thảm sát ở Cévennes
Rochelle là phần lời tựa cho sắc lệnh Nantes.
Nhưng như đã nói, bên cạnh những quan điểm của vị Thủ Tướng muốn
san bằng giai cấp, và đơn giản hóa bộ máy Nhà Nước, thuộc về lịch sử, còn
phải nặn ra những mục tiêu nho nhỏ của một người đàn ông si tình và một
tình địch cả ghen.
Richelieu đã từng si mê Hoàng Hậu. Mối tình ấy ở ông là một mục đích
chính trị hay chỉ hoàn toàn tự nhiên là một trong những mê đắm sâu sắc mà
Anne D’Autriche đem lại cho mọi người xung quanh? Đó là điều chúng ta
không thể nói sao cho đúng.
Nhưng dẫu sao, qua những sự phát triển trước đây của chuyện này, người
ta cũng thấy Buckingham đã nẫng tay trên mất của Richelieu trong vài ba
trường hợp và đặc biệt trong chuyện những nút kim cương, nhờ sự tận tâm
của ba chàng ngự lâm và lòng can đảm của D’Artagnan, đã chơi ông một
vố tàn bạo. Vì vậy đối với Richelieu, đây không những là tống cổ kẻ thù ra
khỏi nước Pháp mà còn là trả hận một địch tình. Hơn nữa việc rửa hận phải
lớn lao, rạng rỡ và hoàn toàn xứng đáng với một người nắm trong tay toàn
bộ lực lượng vũ trang của vương quốc như thanh gươm chiến của mình.
Richelieu biết rằng trong khi chiến đấu với Anh Quốc tức chiến đấu với
Buckingham, thắng Anh Quốc ông thắng luôn Buckingham, cuối cùng làm
nhục nước Anh trước con mắt Châu Âu cũng là làm nhục Buckingham
trước mặt Hoàng Hậu.
Về phía Buckingham, trong khi đặt danh dự nước Anh lên trước hết,
cũng bị lay chuyển bởi những lợi ích tương đồng với những lợi ích riêng
của Giáo Chủ. Buckingham cũng theo đuổi một cuộc trả thù đặc biệt,
