hâm. Bạn tôi bảo 9X hư, tôi bảo 9X hỏng, cứ như thế đến hết một buổi
chiều Chủ nhật.
Nhưng sáng thứ Hai tôi lại thấy… quý quý.
Thứ nhất, các em 9X biết tiếp cận với thế giới bên ngoài. Điều đó không
có nghĩa là các em bị “Tây hóa” hay bỏ qua thế giới bên trong. Đặc điểm tôi
muốn nhắc ở đây là khả năng tiếp cận với văn hóa quốc tế, là cách đối xử
chung của tất cả các văn hóa có mặt trên sân hội nhập, không phân biệt Tây,
Đông, Bắc, Nam hay Nữ. Singapore gặp Slovakia, Nhật gặp Na Uy - ở đâu
có người từ xứ sở xa nhau gặp nhau, ở đó có văn hóa quốc tế.
Mặc dù khó xác định nét đặc trưng nhưng đó là văn hóa có thật. Có phần
thái độ, có phần trình độ, thêm phần đại độ và đức độ cho đặc. Công bằng
mà nói, nhiều người Việt thuộc các thế hệ trên rất biết tiếp cận với văn hóa
quốc tế.
Thứ hai, các em nói lịch sự. “9X mà nói lịch sự?”, tôi đang nghe nhiều
người kêu. Nhưng bỏ qua số ít các em đại diện cho bên bậy thì kinh nghiệm
của tôi là vậy. Ở Việt Nam, tôi rất sợ mấy vụ tai nạn giao thông nhỏ, mấy
vụ đâm nhau không đáng kể nhưng cuối cùng phải kể nhiều chuyện lắm.
Tôi sợ bị chửi, bị lừa, bị mất thời gian xem phim Chí Phèo không phụ đề.
Nhưng với các em 9X, tôi đỡ sợ hơn. Theo kinh nghiệm của tôi, ngoài vài
em tóc vàng, jean bó, thì các em sẽ thỏa thuận với mình một cách văn minh,
nhẹ nhàng, ai cần nói gì thì nói, đổi số điện thoại, lên xe đi tiếp. Kể cả mấy
em tóc vàng, jean bó, cũng không có gì quái quá. Bọn 9X chửi bậy, đua xe,
đánh nhau và làm hỏng các lễ hội thực vật của thành phố - tôi nghe kể
nhiều, gặp ít.
Thứ ba, các em biết đánh giá. Tôi thấy văn hóa bằng cấp của Việt Nam
đang xuống cấp. Tiếp tục phân tích, đó là sự xuống cấp sẽ đưa Việt Nam đi
lên. Mà phải cảm ơn 9X. Tất nhiên các em vẫn cố gắng học giỏi để có điểm
cao; nhưng với họ, tờ giấy kỳ diệu mang tên “bằng” (nhất là bằng khen) có
vẻ không sáng sủa lắm. May quá! Việt Nam hiện đang có quá nhiều thứ tồn
