Nguyên âm
Bảng chữ cái tiếng Anh gồm năm nguyên âm chính: a, e, i, o, u. Lấy cảm
hứng từ đó, một nhà thơ người Canada tên Christian Bok xuất bản quyển
thơ gồm năm chương, mỗi chương viết tặng một nguyên âm. Đây là đoạn
thơ lấy từ chương “i”:
“Hiking in British districts, I picnic in Virgin firths, grin- ning in mirth
with misfit whims, smiling if I find birch twigs, smirking if I find mint
sprigs. Midspring brings with it singing birds, six kinds, (finch, siskin, ibis,
tit, pipit, swift), whistling shrill chirps, trilling chirr chirr in high pitch…”
Trong chương đó, tất cả các từ trong tất cả các bài chi có mỗi nguyên âm
“i” - rồi chương “a” là “a”, chương “e” là “e”. Đọc xong vài trang, tôi tự hỏi
mình: Tiếng Việt có cho phép làm như vậy không? Tôi từng đọc bài thơ
tiếng Việt mỗi dòng chỉ có một thanh điệu (Mình là người chồng đàng
hoàng… Mình đà phiền lòng vì mùa màng tồi tàn…)
Nhưng tôi chưa đọc bài thơ tiếng Việt nào cả bài chỉ có một nguyên âm.
Bảng chữ cái tiếng Việt gồm 11 nguyên âm chính. Điều đó không có
nghĩa là hệ thống nguyên âm tiếng Việt phong phú hơn hệ thống tiếng Anh.
Tiếng Anh có từ 11 đến 20 nguyên âm nói (tùy giọng địa phương) nhưng
bảng chữ cái chỉ có 1 nguyên âm viết. Đó là vì mỗi nguyên âm viết sẽ có
mấy cách phát âm, chữ “i” trong “bird” phát âm khác với chữ “i” trong
“fìnd”. Nói tóm lại, các Christian Bok của Việt Nam sẽ vất vả hơn một
chút; số chương thì nhiều hơn, mỗi chương số từ có thể cho vào được thì ít
hơn. Thấy tò mò muốn thử tôi ngồi viết 11 bài thơ ngắn, mỗi bài tặng một
nguyên âm.
A
