người quảng đi ăn mì quảng
47
sự lạc quan nào đặc biệt. Căn cứ vào sự bành trướng
từng giờ của đủ loại hàng giả trên thị trường, có cảm
tưởng cứ một ổ hàng giả bị phát hiện, lại có ngay hàng
chục ổ khác ra đời để trám chỗ!
Nạn hàng giả thực ra không phải là hiện tượng mới
mẻ. Thời cổ Hy Lạp, vua Hiero đệ nhị đã từng nhờ
nhà bác học Archimède kiểm tra xem người thợ kim
hoàn của hoàng cung có pha bạc vào cái vương miện
bằng vàng của mình hay không. Nhưng người xưa chỉ
giả cái gì đáng giả. Còn bây giờ, nhất là từ khi nền
kinh tế hàng hóa phát triển, người ta giả tất tần tật,
có lẽ chỉ chừa mỗi con tàu vũ trụ, do khả năng và điều
kiện không cho phép.
* * *
Dĩ nhiên những thứ có giá trị sử dụng cao bị làm
giả trước tiên. Do đó, vàng giả, đô-la giả, tiền đồng giả
xuất hiện rất sớm. Thứ đến là các loại giấy tờ tùy thân:
khai sinh giả, chứng minh nhân dân giả, giấy đăng ký
xe giả, bằng cấp giả, hộ chiếu giả, thậm chí giấy hôn
thú và giấy ly hôn đôi khi cũng giả nốt. Trong trường
hợp thứ nhất, người ta cần bảo lãnh nhau xuất cảnh.
Trong trường hợp thứ hai, người ta cần chia nhau
chiếm dụng tài sản của nhà nước. Và một khi người ta
đã đem cả cái sự ăn đời ở kiếp với nhau ra làm giả để
thu lợi, thiết tưởng chẳng việc gì trên đời người ta lại
không giả mạo được. giấy tờ lại là thứ dễ làm giả nhất
nên sự gian dối trong lãnh vực này có thể được xem là
