Alexandre Dumas
Người thầy dậy đánh kiếm
Dịch giả: Đoàn Doãn
CHƯƠNG 13
Hoàng đế Alexandre lên ngôi khi chưa đầy hai mươi bốn tuổi. Người được
nuôi dạy với sự giám sát của bà nội, Catherine, theo một chương trình tự bà
đặt ra mà một trong những phần chủ yếu như sau: không dạy cho các Đại
quận công trẻ thơ nhạc vì phải dành nhiều thì giờ mới có hiệu quả.
Alexandre tiếp nhận một nền giáo dục chắc chắn và nghiêm khắc trong đó
nghệ thuật hầu như bị loại trừ. Người thầy, ông La Harpe, do chính
Catherine lựa chọn, trong triều người ta bảo ông thuộc cộng hoà cực đoan
vì không chỉ là người Thuỵ sĩ mà còn là em của một vị tướng dũng cảm. La
Harpe đã từng phục vụ trong quân đội Pháp, ông đúng là người đã in dấu
cho học trò những đức tính độ lượng và thẳng thắn, đức tính rất quan trọng
để trong cuộc đời còn lại, Hoàng đế đấu tranh được với những kỷ niệm thời
ấu thơ. Việc lựa chọn của Catherine rất đáng chú ý nhất là trong một thời
kỳ mà những ngai vàng đang lung lay vì núi lửa cuộc Cách mạng, Léopold
chết, người ta nói bị đầu độc, Gustave bị ám sát và Louis XVI mang đầu
lên máy chém.
Một trong những lời dặn chính của Catherine là tránh tạo cho những Đại
quận công trẻ mọi ý nghĩ liên quan đến sự khác biệt giới tính và tiếp cận
với tình yêu.Ông Pallas nổi tiếng giảng cho họ một ít về thực vật học trong
các khu vườn hoàng gia, hệ thống Linné về giới tính của loài hoa, cách thụ
phấn, gây cho những học trò tôn kính của ông một mớ câu hỏi khó trả lời.
Protasov, người giám thị các Hoàng tử thấy cần báo cáo với Catherine, bà
liền cho gọi Pallas đến, chỉ thị phải khéo tránh né những chi tiết về nhị đực,
nhị cái. Chỉ thị ấy làm cho bài giảng thực vật học gần như không thể thực
hiện được và sự im lặng của thầy giáo càng làm cho học trò hỏi nhiều hơn,
lớp học bị gián đoạn. Tuy vậy một kế hoạch giáo dục như vậy không thể
tiếp tục lâu dài và tuy Alexandre còn ít tuổi, hoàng gia cũng phải nghĩ đến
việc cưới vợ cho Đại quận công.
Ba công chúa trẻ người Đức được đưa tới triều đình nước Nga để người bà
