74
CÁI CHỔI
K
hông có giá trị: "Con bà đâu, cháu bà đâu mà bà nằm chuồng trâu gối
đầu bằng chổi". Lại có câu: "Chổi cùn, rế rách". Cái chổi đã cùn và cái rế
đã rách, sứt cạp không còn có thứ gì trên đời vô duyên hơn, họa chăng chỉ
còn cách cho nó vào bếp mà hoá kiếp.
Tuy vậy, nhà ai chẳng có đôi ba cái chổi. Chổi rễ làm bằng tre chẻ nhỏ để
quét sân, chổi xuể là cây thanh hao khô quét bếp quét vườn, có người bị
cảm, đốt nó lên xông khói cũng đỡ đôi phần. Chổi lúa bện bằng rơm quét
nhà, lúc mới nó đẹp, nhất là được treo đầu đòn gánh cô bán cốm, còn thơm
nức hương đồng... Nay có chiếc lau nhà cán nhôm, đầu là sợi bông mà
người qua quảng cáo là "theo kiểu Pháp". Hiện đại nhất là máy hút bụi, cứ
cắm điện ro ro là sạch bong các góc nhà. Cái chổi sinh ra từ bao giờ, không
ai biết, nhưng ai cũng từng quen thuộc. Quen đến nỗi vua Lê Thánh Tông
phải làm thơ về nó, mà thuở nhỏ được lấy làm bài học thuộc lòng, rằng:
Lời chúa vâng truyền xuống ngọc giai
Cho làm lệnh tướng quét trần ai Một tay vùng vẫy trời tung gió Bốn cõi
tung hoành quét sạch gai Ngày vắng rủ mây cung bắc Hán
Đêm thanh dựa nguyệt chốn lâu đài
Ôm lòng gốc rễ lâu càng giãi
Mòn mỏi lưng còn một cái tai...
Còn thêm chổi phất trần làm bằng lông gà, chổi của chị công nhân môi
trường là tre chẻ nhỏ thật dài... Chổi là vật dụng rẻ tiền nhất chăng, và khi
nó làm hết nhiệm vụ, nó cũng bị rẻ rúng nhất chăng? Nhưng nếu không có
nó thì sao? Rác rưởi sẽ ngập ngụa, quanh ta sẽ ô nhiễm nặng nề, xú uế xông
lên nồng nặc...
