106
VĂN HÓA QUÀ TẶNG
N
hà nghiên cứu Hán - Nôm Hoàng Mai Hương cho tôi xem một bài
tiểu luận về Quà trong đó có những món quà không phải để ăn. Thạc sĩ
Nguyễn Thị Bẩy trong luận văn thạc sĩ cũng đề cập đến các món quà không
mang tính ẩm thực. Vừa rồi nghệ sĩ nhiếp ảnh Mạnh Thường trong lúc trà
dư tửu hậu, có đề cập đến một mảnh văn hoá hiện nay là Quà biếu, trong đó
sách là một vật dùng làm quà biếu đầy tính văn hoá, đáng vui...
Quà có thể là món để ăn cho vui. Đương nhiên. Nhưng khi nó là Quà
biếu thì đã biến nghĩa, phổ biến đến nỗi học sinh cấp Một cũng đã quen
thuộc và hiểu rõ.
Quà biếu, quà tặng, quà sinh nhật, quà cưới và bao nhiêu thứ quà khác
cho mỗi dịp của đời người, thật thiên hình vạn trạng, nhất là đời sống càng
tiến triển thì quà biếu càng phát sinh theo, trong đó có cả yếu tố vật chất và
tinh thần đôi khi lồng vào nhau một cách tế nhị không thể tách bạch cho
rạch ròi.
Một thời đi mừng đám cưới, chủ yếu là quà: Chục bát, chiếc bình hoa,
cái chậu, đôi áo gối, chiếc nồi nhôm... Đi chia buồn đám tang, có vòng hoa,
bức trướng, nông thôn có thẻ hương, nải chuối, gói nến...
Quà Tết mới lắm vẻ làm sao. Từ xa xưa, con rể mang quà biếu bố mẹ vợ,
học trò đồng môn mang quà Tết biếu thầy giáo cũ, quan bé biếu quan to,
cấp dưới biếu cấp trên, bạn bè tặng quà nhau, cho đến nay, các doanh nhân
tặng quà nhau để tạ nhau và một "công chuyện" đã hoàn thành... bằng cân
mứt, bánh pháo, cân trà, bộ áo quần cho con nhỏ, rồi đến phong bì, càng
mỏng càng hay càng quí vì nó là loại ngoại tệ mạnh, có khi còn là những
cây vàng để ngầm vào cân trà hay hộp mứt... một hình thức gọi là hối lộ thì
