Frederick Cuvier và vài nhà tâm lý học khác đã so sánh thói quen với bản
năng. Sự so sánh này, tôi nghĩ, đưa ra một quan niệm chuẩn xác đáng chú ý
về khung của tư duy mà trong đó một hành động bản năng được thực hiện,
nhưng cho biết nguồn gốc của nó. Có biết bao hành động vô thức theo thói
quen được thực hiện, thực sự là có những đối nghịch với mong muốn có ý
thức của chúng ta! Nhưng chúng có thể được thay đổi bởi mong muốn và lý
lẽ. Các thói quen có thể dễ dàng trở nên liên quan với nhau, và với các
khoảng thời gian và tình trạng cơ thể nhất định. Khi đã hình thành, chúng
thường không thay đổi trong suốt quá trình tồn tại. Vài điểm giống nhau
giữa thói quen và bản năng có thể chỉ ra được. Khi hát lại một bài hát nối
tiếng, như thế trong bản năng, một hành động này kế tiếp hành động khác
bởi giai điệu; nếu một người bị ngat khi đang hát giữa chừng; hay khi đang
lặp lại một điều gì đó theo thói quen, anh ta thông thường buộc phải quay
trở lại từ đầu để khôi phục lại chuỗi ý nghĩ quen thuộc: như là ông p. Huber
phát hiện ra với một con bướm con, mà tạo ra một cái cái võng rất phức
tạp; bởi vì nếu ông lấy một con bướm con đã xây xong cái võng của nó, cứ
cho là sáu tầng và đặt nỏ trong một cái cái võng chỉ có ba tầng thì con
bướm con này đơn thuần chỉ thực hiện xây lại nốt tầng bốn, năm và sáu.
Còn nếu một con bướm con lấy ra khi nó đang xây, cứ cho là ba tầng và đặt
nó vào một cái cái võng xây xong sáu tầng sao cho phần lớn công việc đã
làm hộ nó, không hề cảm thấy có lợi gì cả, nó cảm thấy xấu hổ và để hoàn
thành cái cái võng của mình, nó có vẻ ép bản thân bắt đầu từ tầng thứ ba,
nơi mà mà nó đang dang dở, và do đó cố gắng hoàn thành công việc đã
được hoàn thành.
Nếu chúng ta giả định bất cứ hành động theo thói quen nào được di truyền -
và tôi nghĩ nó có thể chứng minh thực tế này đã xảy ra - thì sự giống nhau
giữa cái ban đầu là một thói quen và một bản năng trở nên rất gần gũi tới
mức không thể phân biệt. Nếu thiên tài Mozart, không chơi pianô lúc ba
tuổi khi hầu như chưa thực hành gì, mà chơi bản nhạc đúng như kiểu không
thực hành, ông ta đã có thể được nói thực sự chơi theo bản năng của mình.
Nhưng chúng ta sẽ mắc phải một lỗi nghiêm trọng khi giả định rằng nhiều
