vẫn không thể tạo ra một cá thể lai giữa các loài cực kỳ gần gũi. Thậm chí
chỉ trong một chi thôi, chúng ta cũng gặp sự khác biệt đó; ví dụ, nhiều loài
của chi Nicotiana đã được lai hơn là loài thuộc bất cứ chi nào. Nhưng ông
Gartner tìm thấy rằng N. acuminata, không là một loài riêng biệt điển hình
luôn không thể sinh nở được, hay làm cho chúng sinh nở bởi không ít hơn
tám loài của Nicotiana khác. Rất nhiều thực tế tương tự có thể được dẫn ra.
Không ai có thể chỉ ra loại nào hay mức độ khác nhau nào trong bất cứ đặc
điểm có thể nhận thấy nào là đủ để cản trở hai loài lai với nhau. Người ta
có thể chứng minh cây thường khác nhau trong thói quen và đặc điểm
chung bên ngoài, và nhận ra sự khác nhau trong mọi phần của cây hoa,
thậm chí trong cả quả và trong phấn, trong lá mầm, có thể lai được. Nhưng
cây hàng năm và cây lâu năm, những cây sẽ khô héo sau một khoảng thời
gian và những cây xanh mãi mãi, sống ở những khu vực địa lý khác nhau,
và thích hợp với các điều kiện khí hậu hoàn toàn trái ngược, thường dễ
dàng lai ghép được.
Thông qua sự lai ghép trao đổi giữa hai loài, ví dụ như ngựa giống lần đầu
tiên được lai ghép với một con lừa cái, và sau đó một con lừa đực với một
con lừa cái: thì hai loài này được gọi là lai ghép trao đổi. Những sự khác
biệt khó hiểu nhất trong nhân tố hỗ trợ việc lai ghép trao đổi thường xuất
hiện. Những trường hợp như thế là rất quan trọng, vì chúng chứng tỏ khả
năng trong bất cứ hai loài lai ghép nào thường hoàn toàn không phụ thuộc
vào mối quan hệ hệ thống của chúng, hay vào bất cứ đặc điểm có thể nhận
ra nào trong toàn bộ tổ chức của chúng. Mặt khác, trường hợp này rõ ràng
cho thấy khả năng lai ghép liên quan đến những khác biệt thể trạng không
thể cảm nhận được bởi chúng, và chỉ nằm trong hệ thống sinh sản. Ông
Kolreuter đã quan sát sự khác biệt trong kết quả của các cuộc lai ghép trao
đổi giữa hai loài cố định. Tôi xin đưa ra một ví dụ: Mirabilis jalappa có thể
dễ dàng lai sinh sản được với phấn của M. longỷlora, và cá thể lai do đó có
khả năng sinh sản tốt. Ông Kolreuter đã thử hơn hai trăm lần, trong suốt
tám năm, để lai tạo giữa M. longỷlora với phấn của M. jalappa, nhưng cuối
