CHƯƠNG XIV TÓM TẮT VÀ KẾT
LUẬN
Tóm tắt lại những khó khăn trong lý thuyết chọn lọc tự nhiên- Tóm tắt
những trường hợp tổng quát và cụ thể của lý thuyết trên- Nguyên nhân của
quan niệm chung về tính không thay đổi của loài- Mức độ phát triển của lý
thuyết về chọn lọc tự nhiên- Những tác động của việc áp dụng lý thuyết này
trong nghiên cứu về lịch sử tự nhiên- Một số kết luận.
Do cả tập sách này đều chỉ đưa ra một vấn đề duy nhất nên rất thuận tiện
cho người đọc khi tóm lược lại những dẫn chứng và kết luận chính.
Nhiều ý kiến phản đối yếu ớt lý thuyết này có thể được phát triển dựa trên
lý thuyết về nguồn gốc loài với những thay đổi thông qua chọn lọc tự
nhiên. Tôi không phủ nhận điều ấy. Tôi đã cố gắng tạo ra sức mạnh thật sự
cho những ý kiến này. Không có gì khó tin hơn việc các tổ hữu cơ và sinh
vật càng phức tạp càng hoàn thiện, không chỉ do phát triển ở mức cao hơn,
ví dụ như con người, mà còn do sự tăng lên của vô số các biến dị, thường là
tốt cho các cơ thể mang biến dị đó. Tuy nhiên, dù trong trí tường tượng của
chúng ta, khó khăn này là không thể vượt qua nhưng không thể coi đó là sự
thật nếu chúng ta thừa nhận những lý lẽ sau đây. Đó là sự phát triển dần dần
tính hoàn thiện của tất cả các thể hữu cơ và cá thể, vốn được chúng ta có
thể coi như đã tồn tại hoặc đang tồn tại; biến dị của tất cả các thể hữu cơ và
cá thể dù chỉ ở mức độ nhỏ; và cuối cùng là sự tranh đấu để tồn tại đã dẫn
đến sự bảo tồn của những cấu trúc và sinh vật. Tôi nghĩ, tính chân thực của
những giả thiết này là điều không cần phải tranh cãi.
Không nghi ngờ gì rằng rất khó để phỏng đoán mức độ hoàn thiện của các
sinh vật, đặc biệt là đối với những nhóm thể hữu cơ đã bị hỏng hoặc phá
vỡ; nhưng trong tự nhiên chúng ta có thể thấy rất nhiều dạng nâng cấp kỳ