quảng bá bằng rất nhiều hình thức, phương thức từ bác học đến
dân gian. Sinh hoạt về Kiều là một sinh hoạt văn hóa và Nguyễn Du
là một danh nhân văn hóa.
Trong khi chờ để bổ sung một niên biểu chuẩn xác về Nguyễn Du,
đã có những nhà văn thả trí tưởng tượng để tái hiện hình ảnh Nguyễn
Du, đắp thịt, đắp da cho nhân vật mà mình yêu mến với mong
muốn bè bạn cảm thông hơn về số phận, về nhân cách, về tâm
hồn của một con người, một thi nhân nổi tiếng. Sự thực, người dựng
chuyện về Nguyễn Du không nhiều. Ngoài một đôi mẩu giai thoại
được loan truyền, chuyện về danh nhân Nguyễn Du chỉ mới có
cuốn Ba trăm năm lẻ của Vũ Ngọc Khánh xuất bản năm 1988 và
cuốn Nguyễn Du của Nguyễn Thế Quang xuất bản năm 2010. Cả
hai cuốn trên đều nói rất sơ lược, thậm chí không nhắc tới
khoảng thời gian mười năm Nguyễn Du lưu lạc.
Là người đi sau, chúng tôi may mắn được tiếp xúc với nhiều
công trình nghiên cứu và phát hiện mới, có điều kiện gặp gỡ và học
hỏi nhiều nhà khoa học, nhiều chuyên gia ở Hội Kiều học Việt
Nam, cùng với mong muốn được góp một chút gì cho quê hương
Nghi Xuân của mình, nên mạnh dạn dựng một Nguyễn Du theo cách
mình hiểu. Nhà viết tiểu thuyết lịch sử lừng danh người Pháp,
Alexandre Dumas từng khẳng định: Lịch sử chỉ là chiếc đinh để tôi
treo bức tranh của mình. Tôi rất đồng tình với quan niệm này nên
đã đặt nhân vật của mình với những thăng trầm lịch sử, đặt nhân vật
của mình trong tương quan với những con người có thực cùng thời,
chiếu ứng với những bài thơ của chính nhân vật viết ra rồi dựng
lên một khung cảnh tôi cho là hợp lý. Truyện được dựng trên tinh
thần như thế và tác giả chỉ tái hiện nhân vật Nguyễn Du trong
khoảng thời gian từ thơ ấu đến ngoài tuổi 30 (khoảng năm 1793).
Tôi cho rằng Nguyễn Du không chỉ có mười năm gió bụi mà cả cuộc
đời ông sau trước đều trong cõi phong trần.
