này, thế nào Thanh chả được nghe anh Ly kể tỉ mỉ cỏc chuyện. Chuyện ở
dưới tàu. Chuyện ở cỏc bến. Những chuyện mà đế quốc mật thỏm và bỏo
chớ của nú hết sức bưng bớt, cắt xộn. Và thế nào bà cụ Ly lại chả làm một
bữa cơm gọi là "dưa muối" để thết bà con thõn thiết đến chơi.
Trong tõm trớ Thanh, những dũng chữ to in đỏ của kỳ bỏo kỷ niệm
ngày 14-7-1789 ra mấy thỏng trước lại giật giật bựng bựng. Những chữ
Bastille, Saint Just, Marras, Babeuf, Robespierre và hỡnh ảnh những chiến
sĩ nọ lại càng nổi rừ. Từ vầng trỏn, đụi mắt, mỏi túc đến cỏi cổ ỏo của từng
người chiến sĩ lịch sử đó khuất nọ, cứ như ở một màn ảnh chiếu ra với bao
nhiờu cảnh ngựn ngụt của bóo lửa, gươm sỳng. Ngục Bastille của phong
kiến Phỏp đó bị đạp đổ. Vua Louis XVI và vợ Marie Antoinette đó bị đưa
lờn mỏy chộm. Lịch sử nhõn loại đó bước một bước tiến dài. Nhưng vẫn
cũn bao nhiờu ngục Bastille khỏc của đế quốc của tư bản với vụ vàn những
vua chỳa giàu sang, tàn bạo, thối nỏt vẫn cũn đố nộn lờn cỏc dõn tộc, đặc
biệt là lờn cỏc dõn tộc thuộc địa. Con đường sống của nhõn loại trước và
sau chỉ cú thể vượt lờn bằng cỏch mạng. Đấu tranh và cỏch mạng. Giai cấp
vụ sản, đảng cộng sản và xó hội chủ nghĩa. Lực lượng chớnh, lực lượng đi
hàng đầu của cuộc cỏch mạng ngày nay! Lý tưởng cỏch mạng của nhõn
loại ngày nay!...
Ánh nắng phấp phới trờn những chũm cõy và những lớp mõy trắng
lung linh trờn nền trời xanh bao la càng ựa vào cảm giỏc Thanh. Thanh
càng thấy say sưa, và thấy cả tõm trớ Thanh, xương thịt Thanh như cú
cỏnh. Những hỡnh ảnh và danh từ mà Thanh đó tưởng tượng đó nghĩ ra để
gọi cỏi xó hội, cỏi cuộc sống mà Thanh đó sống và đương sống này là địa
ngục, càng ngày càng thấy đỳng. Những quỷ Luxiphe, Satan những lửa
sinh lửa diờm lửa đời đời mà nhà thờ với cỏc thứ giỏo lý của nú gợi lờn,
làm cho mẹ Thanh nhập tõm và bất kỳ lỳc nào cũng thấy miệng vực của nú
thăm thẳm mở ra dưới chõn mỡnh, - cỏi địa ngục ấy chớnh là cỏi chế độ
búc lộc, ỏp bức, bất cụng vụ nhõn đạo này đõy! Nhưng vớ như thế, khụng
phải để tự bị ỏm huyễn, bàng hoàng, mờ muội. Vớ như thế để mà thấy rừ
