"Tháng 12-1942 cả thợ và cu ly nhà máy Gia Lâm bảo nhau đòi tăng
lương".
"Tháng 1-1943 lính thợ Hà Nội đòi thêm giờ nghỉ và đòi phát cả xà
phòng".
"Tháng 2-1943, thợ xẻ Hà Nội đòi tăng lương".
Những dòng chi tiết trong cuốn sổ nhật ký đặc biệt của Đờvanhxy lại
rùng rùng trước mắt Đờvanhxy. Cũng... lại ở ngay trước mắt Đờvanhxy lại
hiện ra từng chồng từng chồng sổ, hồ sơ và bìa phích (fiche) với hàng
nghìn hàng vạn tên tuổi, quê quán, năm tháng, sự việc và án tù từ cấm cố,
khổ sai, lưu sứ, mười năm, mười lăm năm, hai mươi năm đến chung thân,
hai án chung thân và tử hình, hai án tử hình... Qua từng tập từng trang giấy,
trang chữ ấy, không những không nhạt đi, vợi đi, rụng đi, mất đi người nào,
mà lại chỉ như đông mãi, nhiều mãi thêm, rùng chuyển rồi bùng lên, tràn ra.
Cách mạng! Cách mạng! Đảng Cộng sản Đông Dương và cách mạng Việt
Nam cùng với những đảng viên cộng sản, những chiến sĩ cách mạng và
quần chúng cách mạng không những không bị tiêu diệt mà vẫn phát triển
càng phát triển và tiến tới...
Đờvanhxy cau mày, khạc một cái ra phía vườn đang ran ran tiếng cười
nói và rực ánh đèn:
- Được hôm nay chúng mày cứ việc chuốc nhau cả thằng được cuộc
lẫn đứa thua cuộc, chúng mày cứ việc chuốc nhau ăn mừng cả quân Anh,
Mỹ đang chuẩn bị mở mặt trận thứ hai lẫn quân Hítle bị đẩy lùi trước
Stalingờrát. Nhưng nếu chúng mày lơ là cảnh giác và thiếu sức tích cực tấn
công, đàn áp tiêu diệt đến tận cùng các sự phiến loạn, thì rồi đấy, chúng
mày sẽ trơ mắt chó giấy ra mà nhìn lũ nhà quê và cu ly Đông Dương chúng
nó dạy cho chúng mày những bài học về sự ngu xuẩn, ngốc nghếch và mù
mẫm của chúng mày...
