NGUYỄN TRÃI - Trang 23

- Khanh có nghĩ đến tôn xã mà tạm rời chốn suối rừng, ra gánh vác việc
triều chính?
Nguyễn Trãi tâu:
- Chỉ sợ thánh thượng không dùng. Trãi này dẫu chết dám rời lòng son.
Vua Thái Tông rất đẹp lòng bèn cho nhận chức cũ, lại gia phong làm Tham
tri cai quản quân dân Ðông, Bắc hai đạo. Nguyễn Trãi vái lạy nhận mệnh.
Các trung thần và Lễ nghi nữ học sĩ đi theo hộ giá đều đến chúc mừng. Sau
đó, vua rời xa giá lên đường. Nguyễn Trãi theo xe loan đưa tiễn mấy dặm,
vua truyền bảo mấy lần, mới chịu lui về, sửa soạn lên kinh nhậm chức.
Dọc đường, vua dừng xe nghỉ đêm ở Lệ Chi viên, tục gọi là Trại Vải, làng
Ðại Lai, lộ Bắc Giang (Hà Bắc). Thình lình nửa đêm vua bạo bệnh băng hà.
Các quan hộ giá và Nguyễn Thị Lộ mật rước thi hài vua về kinh. Tin dữ ấy
loan ra. Triều đình lập Ðông cung thái tử Bang Cơ lên nối ngôi, tức vua Lê
Nhân Tông. Bấy giờ, Nhân Tông mới hai tuổi. Bà Nguyễn phi làm Hoàng
Thái hậu, trông nom việc nước thay con. Bọn quyền thần theo bà tức khắc
cho bắt Nguyễn Thị Lộ đưa đến Ðình Cúc kết tội giết vua. Nữ học sĩ ngày
đêm bị tra khảo tàn nhẫn. Thái hậu Nguyễn Thị Anh ngồi sau rèm sai hình
quan trước sau chỉ hỏi:
- Có phải mày dâng thuốc độc cho đức vua? Nguyễn Trãi chủ mưu xui mày
có phải không?
Nguyễn Thị Lộ không chịu nổi nhục hình, đành nhận xằng vậy. Thế là Thái
hậu bèn truyền chỉ cho các lực sĩ hỏa tốc về Côn Sơn tróc nã Nguyễn Trãi
đóng cũi giải về. Lực sĩ gươm tuốt trần điệu Nguyễn Trãi đến trước sân
đình. Lũ quyền thần theo lệnh của Thái hậu được dịp hùa nhau luận tội:
- Cứ xét theo thường điển, kẻ chủ mưu thí nghịch thiên tử tất ghép tội giết
cả ba họ, tước hết tước quyền, tịch biên gia sản. Nay nạn nước mới dẹp
yên, kỷ cương chính sự mới lập, bọn loạn thần hãy còn nhấp nhỏm ngấp
nghé nên phải nghiêm trị để làm răn!
Hai quan hoạn Ðinh Phúc, Ðinh Thắng vốn là tay chân của Lê Sát, Lê Vấn
nên chẳng ưa gì Nguyễn Trãi nhưng thấy việc hồ đồ như vậy, cũng không
nín được, buột miệng bảo nhau:
- Trời không có mắt để quan hành khiển mắc oan!