NHÀ THƠ BÙI GIÁNG - Trang 8

điên hay là không điên. Ông đã tự viết về mình như sau: "Nó điên? Vâng
nhưng điên một cách vui vẻ. Bạ đâu gọi đó là mẫu thân bát ngát của con.
Người ta bảo rằng nó không điên. Có kẻ bảo rằng nó giả vờ điên. Muốn
biết nó điên hay không điên, hay giả vờ điên, thì trước hết phải đáp vào câu
hỏi: Sao gọi là điên? Nhưng mà? Nhưng mà đó là một câu hỏi chưa hề có
một lời giải đáp dưới gầm trời và suốt xưa nay vậy".
Đọc đoạn đó của ông người ta thấy hơi bối rối. Vậy thì Bùi Giáng là người
như thế nào? Ông là một người điên hay là một người bình thường? Nhưng
có một sự thật không thể chối cãi: Bùi Giáng đã từng là bệnh nhân của
bệnh viện tâm thần hẳn hoi. Năm 1969 là năm ông in được nhiều tác phẩm
nhất nhưng cũng là năm mà ông vấp phải cú sốc lớn thứ hai trong đời. Bùi
Giáng bị hỏa hoạn thiêu cháy hết toàn bộ sách vở quý hiếm, một số tranh
và đặc biệt nhiều bản thảo hoàn chỉnh mà ông rất tâm đắc. Con người hồn
nhiên của Bùi Giáng có lẽ không bị sốc vì chuyện này, nhưng sau đó người
thân của ông phải đưa ông vào Bệnh viện Tâm thần Biên Hòa để chữa trị.
Cung Tích Biền kể: "Khoảng đầu thập niên 70 có lẽ người ta đưa ông vào
nhà thương điên Biên Hòa chữa cái bệnh đứng ngã ba nhìn ra ngã bảy. Từ
nhà thương điên trở ra, bữa gặp nhau thấy ông rất tỉnh. Bèn hỏi một câu
thường tình:
-"Nhà thương Biên Hòa trị cái tẩu hỏa hay nhỉ!".
Ông trả lời tỉnh queo:
-"Chữa trị quái gì đâu. Chẳng là ở ngoài mình thấy mình điên số một, khi
vô nhà thương điên mới hiểu ra mình là đồ bỏ, điên nhí, điên tiểu thủ công
nghiệp; trong nhà thương điên nhiều cha điên thượng thừa, điên vĩ đại hơn
mình nhiều. Do vậy mà mình tự động thôi điên".
Nghe Bùi Giáng nói như thế, hẳn người ta cảm thấy ngờ ngợ rằng những
việc làm không giống ai của ông là do ông muốn thế chứ chẳng phải do
bệnh tật gì gây ra. Nhà văn Đào Hiếu viết:
-"Cũng có thể hiểu Bùi Giáng như thế này: Ông coi đời là hữu hạn, là phi
lý, là chốn lưu đày, là cõi phù du là cái mớ bòng bong vớ vẩn...".
Chung quanh vấn đề Bùi Giáng, có hai điều cần nêu ra sau đây. Một là,
không phải chỉ có mình Bùi Giáng vừa có những biểu hiện tâm thần vừa