Cung Thị Lan
Nha Trang Dấu Chân Kỷ Niệm
Chương Mười Lăm
Từ lúc Ngọc Bích rời thành phố, ngoài Đoan Hạnh ra, Hạ hoàn toàn không
liên lạc với người bạn nào trong lớp 12C Huyền Trân ngày xưa. Tám tháng
học ở trường Cao Đẳng cùng với những cựu sinh viên Đại Học của các
trường Đại học các nơi về, Hạ không thích sự chênh lệch tuổi tác và lối
xưng hô “anh, chị và tôi” hay “tao và mày” của họ. Tuy nhiên, khóa học
Cao Đẳng Sư Phạm đầu tiên được tổ chức tại Nha Trang này là nơi thử
thách của giáo viên miền Bắc với những câu hỏi hóc búa của sinh viên
miền Nam và là nơi sinh viên miền Nam có cơ hội so sánh những gì họ
đang tiếp nhận với những điều họ đã hiểu biết. Trong những buổi thảo luận
về lịch sử, chính trị, hay xã hội, Hạ thích nghe những lý luận của hai nhóm
sinh viên cũ từ Sài Gòn, Đà Lạt và nhóm xu thời. Hai nhóm này luôn luôn
tranh cãi nhau về hai thuyết khác nhau là duy vật và duy tâm. Một lý thuyết
nêu cao vai trò tập thể, còn thuyết kia đề cập đến cố gắng của cá nhân. Lý
thuyết duy vật được áp dụng ở các nước Cộng Sản và tôn thờ bởi những
người tin chủ nghĩa Cộng Sản. Nhóm tin vào chủ nghĩa duy vật dùng nhiều
bằng chứng để hùng hồn chứng minh vai trò tập thể và ích lợi của việc làm
ăn tập thể nhưng họ lại ngớ ngẩn khi bị vặn về trường hợp cá nhân đặc biệt
của Jules Vernes do nhóm sinh viên cũ ở Sài Gòn và Đà Lạt đưa ra. Hạ
không hiểu những người xu thời có biết Jules Vernes là ai và những truyện
khoa học giả tưởng của ông đã trở thành hiện thực như thế nào không. Hạ
chỉ biết là chứng kiến những buổi tranh cãi như thế rất cần thiết và có ích
cho sự hiểu biết của Hạ. Học chung với những người lớn tuổi, những người
đã từng học đại học ngày xưa thật là thú vị bởi vì trình độ hiểu biết khá
rộng khiến cho họ có những lý luận rất xác đáng và thực tế mà không có
một kiến thức đơn phương nào có thể lung lạc họ được. Trong những buổi
sinh hoạt chung, mấy anh chị cựu sinh viên trong lớp Hạ đã bày cho nhau
những bài hát với âm điệu nhẹ nhàng ngày xưa:
“Gần nhau trao cho nhau yêu thương tình loài người.
