của nam giới, chiếc gậy chọc lỗ của phụ nữ được dùng cho công việc nông
nghiệp, còn thì đồ đạc trong một túp lều rất ít: những bình đựng là những quả
bầu khô, những bình khác bằng gốm màu đen: những cái nồi hình bán cầu,
những chiếc đĩa sâu một bên được kéo dài ra kiểu một cái muôi. Những đồ vật
này mang hình thù rất tinh gọn, càng thêm nổi bật vì sự khắc khổ của chất liệu.
Có điều lạ: hình nh đồ gốm Bororo có trang trí và một chế độ cấm kỵ của tôn
giáo tương đối gần đây đã loại bỏ kỹ thuật đó. Có lẽ cũng cần giải thích như
vậy việc người thổ dân không còn vẽ những bức tranh trên đá, như ta còn tìm
thấy trong những nơi cư trú trong hang đá của dãy Chapada: tuy nhiên, ở đó ta
nhận ra nhiều chủ đề thuộc nền văn hóa của họ. Để tin chắc hơn, một lần tôi đã
yêu cầu người ta vẽ trang trí cho tôi trên một trang giấy lớn. Một người thổ dân
ra tay, với bột cây ucuru và nhựa cây; và dù người Bororo đã quên mất ký ức
về thời kỳ họ vẽ lên các vách đá, và cũng chẳng mấy khi họ lui tới các hang
động có các tranh vẽ ấy, bức tranh trên giấy được trao lại cho tôi trông như một
bức họa trên đá thu nhỏ.
