quay lưng lại phía khán giả. Thầy giơ cao cái gì đó giống như chiếc đũa có
đèn đỏ bé xíu nhấp nháy ở đầu, tất cả im lặng và buổi diễn bắt đầu.
Mỗi lần đều là một điều kỳ diệu. Tất cả những con người đó, tất cả
những mối bận tâm, tất cả những thù hằn và tất cả những ham thích, tất cả
những lộn xộn, tất cả năm học ở trường với những sự tầm thường nhàm
chán, những sự kiện to nhỏ, những giáo viên, những học sinh ô hợp, tất cả
cuộc sống trong đó chúng ta lê bước, cuộc sống được tạo thành từ những
tiếng kêu la, nước mắt, tiếng cười, đấu tranh, cắt đứt, hy vọng tiêu tan và
những dịp may vượt quá mong đợi: tất cả bỗng nhiên biến mất khi dàn hợp
xướng cất tiếng hát. Dòng chảy cuộc sống chìm trong tiếng hát, bỗng nhiên
người ta có cảm tưởng về tình anh em, tình đoàn kết sâu sắc, cả về tình yêu,
và tiếng hát hòa tan mặt xấu của cuộc sống thường ngày trong sự cảm
thông tuyệt vời. Ngay cả khuôn mặt của những người hát cũng biến hóa; tôi
không còn thấy Achille Grand-Fernet (có chất giọng tenor rất đẹp), hay
Déborah Lemeur, hay Ségoiène Rachet, hay Charles Saint-Sauveur. Tôi chỉ
thấy những con người đang say sưa hát.
Lần nào cũng thế, tôi muốn khóc, tôi thấy cổ họng mình thắt lại và tôi
cố hết sức để làm chủ bản thân, nhưng đôi khi đã tới giới hạn: tôi phải khó
khăn lắm mới kìm được tiếng nức nở. Khi đến bài hát đuổi, tôi nhìn xuống
đất vì có quá nhiều cảm xúc cùng một lúc: quá hay, quá gắn kết với nhau,
thống nhất ở mức trên cả tuyệt vời. Tôi không còn là bản thân mình nữa, tôi
là một phần của một tổng thể cao đẹp trong đó cũng có tất cả những người
khác, và khi đó, tôi luôn tự hỏi tại sao đó không phải là nguyên tắc của
cuộc sống thường ngày, thay vì chỉ là một chốc lát đặc biệt với dàn hợp
xướng.
Kết thúc phần biểu diễn, tất cả mọi người vỗ tay hoan hô, khuôn mặt
bừng sáng, các thành viên của dàn hợp xướng cũng rạng rỡ. Thật là đẹp.
