NHỮNG BÍ ẨN ĐẰNG SAU CÁC CUỘC THÁNH CHIẾN TẠI VIỆT NAM - Trang 280

vào loại những nhà lập thuyết, hoạch định đường lối và chính sách theo
"luận" chứ không theo các sự kiện thực tế nên không thực hiện được. Nhiều
người đọc cách hành văn và ý tưởng trong bản tuyên bố do Tướng Nguyễn
Khánh đọc tại California năm 1990 đều tin rằng bài đó cũng do Luật sư
Nghiêm Xuân Hồng soạn. Đồng bào khó biết được người soạn và người
đọc bản tuyên bố đó muốn nói cái gì, vì nó mang màu sắc của một triết
thuyết mờ mờ ảo ảo hơn là một đường lối chính trị.
Hiến Chương vừa được công bố thì tất cả mọi giới trong nước đều lên tiếng
chống đối. Các đảng Đại Việt (Nguyễn Tôn Hoàn), Dân Chủ Xã Hội
(Trương Bảo Sơn) và Quốc Dân Đảng (biệt bộ Nguyễn Tường Tam) lên
tiếng công kích trước nhất, sau đó là Tổng Hội Sinh Viên Saigòn và khối
Công Giáo. Tướng Nguyễn Khánh nhìn lại nhóm Phật Giáo đấu tranh ở
miền Trung thì nhóm này cũng chống đối luôn. Sinh viên Saigòn là giới
làm áp lực mạnh nhất đòi Tướng Nguyễn Khánh phải thu hồi Hiến Chương
và thành lập một chế độ dân chủ.
Ngày 26.8.1964, nghĩa là chỉ 10 ngày sau ngày ban hành Hiến Chương
Vũng Tàu, Hội Đồng Quân Đội Cách Mạng phải tuyên bố thu hồi Hiến
Chương và thiết lập các cơ chế dân chủ. Quân đội trở về cương vị quân sự.
Tạm thời thành lập Ban Lãnh Đạo Lâm Thời Quốc Gia và Quân Lực gồm
Tam Đầu Chế : Dương Văn Minh - Trần Thiện Khiêm - Nguyễn Khánh.
Chính phủ Nguyễn Khánh tiếp tục đảm nhiệm chức vụ nhưng phải tổ chức
Quốc Dân Đại Hội vòng 2 tháng.
Không còn chính phủ
Lợi dụng cơ hội này, Thượng Tọa Thích Trí Quang tuyên bố không chấp
nhận cơ chế tạm thời nói trên và hô hào loại bỏ Chế độ độc tài quân phiệt.
Các cuộc bạo động trở nên dữ dội hơn. Miền Trung gần như không còn
chính phủ nữa. Hội Đồng Nhân Dân Cứu Quốc do Thượng Tọa Thích Trí
Quang điều động đã nổi loạn khắp nơi và làm chủ tình thế ở các tỉnh miền
Trung, thay chính quyền cai trị. Ngày 3.9.1964, Tướng Dương Văn Minh
và Phó Thủ Tướng Nguyễn Xuân Oánh phải bay ra Huế trấn an phong trào
Phật Giáo. Lúc đó Lý Chánh Trung đã viết bài "Loạn để Trị" đăng trên tờ
Tìm Hiểu số 2 tháng 10 năm 1964 mô tả giai đoạn này như sau :