NHỮNG BÍ ẨN ĐẰNG SAU CÁC CUỘC THÁNH CHIẾN TẠI VIỆT NAM - Trang 93

Trí Độ, giữ chức Chủ Tịch Ủy Ban Phật giáo Cứu Quốc Bình Định, sau đó
ông được chọn làm Khu Ủy Viên Liên Khu V kiêm Chủ Tịch Hội Phật
Giáo Cứu Quốc Liên Khu V từ 1945 đến 1951. Năm 1951, Hồ Chí Minh
quyết định sát nhập Mặt Trận Việt Minh (trong đó có các Hội Cứu Quốc)
và Hội Liên Hiệp Quốc Dân Việt Nam thành Mặt Trận Liên Việt. Các hội
cứu quốc bị hủy bỏ, trong đó có Hội Phật Giáo Cứu Quốc. Vì thế, Thượng
Tọa Thích Huyền Ouang bị mất chức Chủ Tịch Hội Phật Giáo Cứu Quốc
Liên Khu V. Ông không theo kịp sự chuyển hướng trong đường lối của
Đảng nên đã phản đối và bị bắt giam từ 1952 đến 1954 mới được trả tự do.
Trong "Đơn xin cứu xét nhiều việc" đề ngày 25.6. 1992 gởi nhà cầm
quyền Hà Nội, Hòa Thượng Huyền Ouang nói rất rõ :
"Giáo Hội Phật Giáo Cứu Quốc Liên Khu 5 cũ (trong Mặt Trận Việt Minh),
được thành lập đồng lúc cùng với các đoàn thể cứu quốc khác, sau ngày
khởi nghĩa mùa thu 1945, tại các tỉnh : Nam, Ngãi, Bình, Phú. Sau sáu năm
làm việc cứu quốc, như các tổ chức nhân dân khác, đến năm 1951, Mặt
Trận Liên Việt Liên Khu 5, buộc chúng tôi mở đại hội tại Bồng Sơn, Bình
Định, để lấy quyết định "chuyển hướng công tác " bằng cách cắt bỏ hai chữ
cứu quốc và giao hết quần chúng Phật tử qua các tổ chức nhân dân khác.
Phật giáo chúng tôi bây giờ, sau Đại hội trên chỉ còn cái tên là : Hội Phật
Giáo Liên Khu 5 không có quần chúng. Mặt Trận Liên Việt cắt đứt hết mọi
liên hệ với Phật giáo chúng tôi. Tôi chống việc làm đó nên bị bắt giam tại
Quảng Ngãi từ 1952 - 1954."
Mặc dầu đã ở trong vùng Cộng Sản chiếm đóng tại Liên Khu V từ 1945
đến 1954, làm việc và ở tù dưới chế độ cộng sản, Hòa Thượng Thích
Huyền Quang tỏ ra không am tường nhiều về Cộng Sản. Ngoài chuyện
không hiểu tại sao Hồ Chí Minh giải tán các Hội Cứu Quốc năm 1951 như
đã nói trên, ông còn phạm một lỗi lầm to lớn là sau khi Việt Cộng chiếm
được miền Nam, ông và Viện Hóa Đạo Ấn Quang đã vội vàng thương
lượng với Hội Phật Giáo quốc doanh miền Bắc để thống nhất Phật Giáo hai
miền và tạo uy thế cho Giáo Hội Ấn Quang. Sự vội vàng này đã để lộ cho
Việt Cộng thấy rõ tham vọng của các tăng sĩ trong Viện Hóa Đạo Ấn
Quang nên tìm cách gây mâu thuẫn nội bộ và diệt từng phần. Gom không