Daniel Ellsberg
Những bí mật về chiến tranh Việt Nam
Dịch giả: Tĩnh Hà - Kiều Oanh
Chương 10
Rạch Kiến
Từ cuối tháng mười một năm 1966 cho tới khi tôi rời Việt Nam vào tháng
sáu năm sau, tôi là trợ lý đặc biệt cho phó đại sứ Porter, người đã chịu trách
nhiệm về mọi hoạt động thuộc lĩnh vực dân sự của Mỹ ở Việt Nam. Công
việc chính của tôi là đưa ra những đánh giá cho Porter về các chương trình
và hoạt động, đặc biệt có liên quan tới chương trình bình định và các hoạt
động quân sự, dân sự chung khác. Cuối tháng 12-1966, tôi tới thăm một
làng Việt Cộng mới được "giải phóng" có tên là Rạch Kiến ở tỉnh Long An,
phía nam của Sài Gòn ở châu thổ sông Mê Kông. Trong vài năm nay,
không một lực lượng nào của quân đội Sài Gòn đi vào khu vực đó. Để
chứng tỏ các lực lượng Mỹ có thể nắm quyền và bình định được một huyện
do Việt Cộng kiểm soát chặt chẽ, Sư đoàn 25 của Mỹ đã dùng trực thăng đổ
thêm một tiểu đoàn tăng cường xuống gần huyện này vào ngày 22-12-1966,
một ngày trước khi tôi tới Sài Gòn trong một chuyến thăm 10 ngày.
Lý do chính để tôi thực hiện chuyện thăm này là do sự hoài nghi của đại sứ
Lodge và phó đại sứ Porter về sự can thiệp của quân Mỹ trên chiến trường
và chương trình bình định ở các khu đông dân ở vùng châu thổ sông Mê
Kông. Lodge thường không can thiệp vào các hoạt động quân sự nhưng
ông ta có một linh cảm rõ ràng rằng sự yểm trợ của pháo binh và không
quân Mỹ sẽ gây ra nhiều thương vong cho thường dân ở vùng châu thổ.
Lodge muốn có một bản đánh giá của tôi về việc liệu ông ta có nên nỗ lực
ngăn cản MACV triển khai các đơn vị chiến đấu Mỹ tới khu vực đó. Đã có
sự phản đối trong ngày đầu tiên khi tiểu đoàn này đổ quân xuống đây. Cán
bộ Việt Cộng đang sống với gia đình trong các túp lều và trong các phòng
