Quyển Năm
Trên vùng đất mà Alexander hành quân qua, giữa dòng Cophen và sông
Ấn là thành phố Nysa. Tương truyền, thành phố này do Dionysus sáng lập
trong thời gian người chinh phục những người Ấn Độ.
không ai biết đó là Dionysus nào, cũng không hề biết thời gian ông xâm
lược Ấn Độ, cũng như nơi ông bắt đầu cuộc viễn chinh. Cá nhân tôi không
quan tâm tới việc vị thần của người Thebes cùng với quân đội của ông
trong cuộc hành quân chống lại người Ấn Độ, đã xuất phát từ Thebes hay
từ Tmolus ở Lydia, hoặc tại sao sau khi vượt qua các vùng lãnh thổ của
nhiều dân tộc thiện chiến mà người Hy Lạp không hề biết đến vào thời kỳ
đó, ông lại chỉ chiến đấu và chinh phục duy nhất người Ấn Độ. Tuy nhiên,
người ta chẳng nên tìm hiểu quá kỹ càng những địa điểm có liên quan tới
những truyền thuyết cổ xưa về các vị thần; có nhiều yếu tố sẽ không thể
nào xác thực được một khi bạn đang đưa một vị thần vào câu chuyện.
Trước đợt tiến quân của Alexander, những người Nysa đã cử thủ lĩnh của
họ là Acuphis cùng với 30 người đàn ông xuất sắc nhất trong cộng đồng
của họ tới thỉnh cầu Alexander để lại thành phố của họ cho thần Dionysus.
Truyện kể rằng khi bước vào lều của Alexander, họ thấy vị hoàng đế trẻ
ngồi ở đó, giữa một đám bụi đường, vẫn còn mặc nguyên trang phục chiến
trận, với chiếc mũ sắt trên đầu và cây giáo trong tay. Cảnh tượng này đã
khiến những người Nysa ngạc nhiên đến mức họ quỳ phủ phục trên đất và
không thể nói lên lời trong một lúc lâu. Tuy vậy, cuối cùng, Alexander đã
ra lệnh cho họ đứng lên và bảo họ không nên sợ hãi, trong khi Acuphis tâu
với ngài những lời sau: “Thưa bệ hạ, thỉnh cầu của người Nysa là mong bệ
hạ bày tỏ lòng sùng kính của ngài với thần Dionysus bằng cách để cho họ
tự do. Bởi vì khi Dionysus chinh phục người Ấn Độ, trên đường về nhà tới
biển Grecian, người đã sáng lập thành phố này như là kỷ niệm cho một
hành trình dài và cho chiến thắng của người. Thần Dionysus đã để những
quân lính không còn đủ khả năng phục vụ trong quân đội ở lại cư trú trên
mảnh đất này – những người đó cũng chính là những vị tư tế của thần.
Dionysus đã làm những điều mà ngài, Alexander, đã làm; vì ngài cũng đã
