của nhà sử học Nhật Bản - Tây Thôn Chân Thứ mà cho rằng: “mảng bằng bương” hiện
dùng ở Sầm Sơn Thanh Hóa (rộng ra là ven biển miền Trung), ở Tứ Xuyên và Đài Loan
cũng như ở Pê-ru là kiểu mảng rất xưa của người Miêu tử, tức người Mèo
Tóm
lại, về cơ bản, từ quan sát ba nhóm ý kiến trên, vấn đề nhận thấy là tính phức tạp của lịch
sử người H’mông và lịch sử H’mông ở Việt Nam, không thể một lần giải quyết là xong.
Nhưng trên tấm phông nền đã trình hiện về thân phận tộc người này, thì phần rõ ràng hơn,