NHỮNG NGHỊCH LÝ CỦA THỜI GIAN - Trang 66

các nhà cung cấp nước sạch. Trong lĩnh vực này, có vẻ như nước đang chảy
theo chiều ngược lại. Lý do là cơ chế thị trường vẫn còn bị cấm cửa. Mọi
động lực của lợi nhuận và cạnh tranh đều chết chìm trong sự độc quyền.
Bạn và tôi đang sống trong một ốc đảo mà quan hệ giữa những người cung
ứng dịch vụ và những người tiêu dùng vẫn còn vận hành theo cơ chế “Bắt
cởi trần phải cởi trần - Cho may ô mới được phần may ô”. Hoàn toàn bao
cấp và xin cho!

Cơ chế này đã thất bại trong thì quá khứ, đang thất bại trong thì hiện tại. Và
chúng ta ít có đủ lý do để tin rằng một khi nào đó nó sẽ thành công trong thì
tương lai.

Thực ra, trong mọi công việc, nếu không chấp nhận cơ chế thị trường, bạn
buộc lòng phải áp đặt cơ chế trách nhiệm. Vậy thì cơ chế trách nhiệm ở ta
vận hành như thế nào?

Tác giả của bài viết này và những người hàng xóm đã chạy xin được cấp
nước từ gần hai năm nay. Nước vẫn chưa có, nhưng vui thì thật nhiều: vui
lần thứ nhất khi Chủ tịch thành phố quyết định sẽ cấp nước; vui lần thứ hai
khi Chủ tịch quận quyết định sẽ đầu tư cho việc cấp nước từ nguồn của
quận, nếu thành phố gặp khó khăn; vui lần thứ ba khi Sở Giao thông, Công
chính phê duyệt dự án cấp nước; vui lần thứ tư khi Sở Kế hoạch, Đầu tư
phê duyệt dự án thêm một lần nữa; vui lần thứ năm khi công ty nước sạch
đến đào xới toàn bộ đường lên để đặt ống dẫn nước và lấp lại. Và niềm vui,
cuối cùng, thì cũng được lấp cùng những chiếc ống dẫn nước đó. Sau mấy
tháng tìm hiểu, người dân được biết là chỉ có Xí nghiệp cấp nước mới có
quyền (thôi thì gọi là “có trách nhiệm” cho phù hợp với tính chất “của dân,
do dân và vì dân” của hệ thống công quyền ở ta) dẫn nước từ ngoài đường
vào trong nhà. Nhưng công ty chưa bàn giao công trình cho Xí nghiệp, nên
Xí nghiệp không thể làm gì được. Nước chảy liền dòng, nhưng lại bị cách
thức quản lý hành chính của chúng ta cắt thành nhiều khúc như vậy, nên nó
chẳng có cách nào để chảy đến nơi được cả.