công bố giải thích vật lý của mình về quá trình phân rã hạt nhân. Công bố
của họ là một sự kiện nổi bật của thế giới vào thời điểm đó bởi nó mở ra
những triển vọng ứng dụng vô cùng to lớn.
Năm 1944 Otto Hahn được trao giải Nobel hoá học cho thành công phát
hiện sự phân rã hạt nhân. Nhiều nhà khoa học bất bình trước sự kiện này
bởi họ cho rằng đáng lẽ Lise Meitner phải là người được chia sẻ giải
thưởng này cùng Hahn. 22 năm sau, đóng góp của Lise Meitner trong việc
phát hiện quá trình phân rã hạt nhân mới được ghi nhận khi bà cùng Hahn
và Strassmann được trao giải thưởng Enrico Fermi, giải thưởng dành cho
những cống hiến trong lĩnh vực phát triển năng lượng.
Giống như các nhà khoa học chân chính khác, Lise Meitner không lao động
vì những giải thưởng. Điều bà theo đuổi là những đóng góp thiết thực cho
nhân loại. Ba mươi năm cùng Hahn nghiên cứu hiện tượng phân rã hạt
nhân bà chỉ nghĩ đến những khả năng ứng dụng làm lợi cho con người,
chẳng hạn như triển vọng phát triển nguồn năng lượng mới cho tương lai
của hành tinh. Khi phát hiện về quá trình phân rã hạt nhân được công bố,
giới khoa học đã lo rằng nằm trong tay người Đức nó sẽ được sử dụng để
chế tạo vũ khí huỷ diệt. Các nhân vật nổi tiếng như Leo Szilard, Edward
Teller, và Eugene Wigner đã thuyết phục Albert Einstein viết một bức thư
cảnh báo gửi lên tổng thống Mỹ Franklin D. Roosevelt và điều này đã dẫn
tới việc thành lập dự án chế tạo bom nguyên tử mang tên Manhattan. Lise
Meitner được mời tham gia dự án này nhưng bà kiên quyết từ chối. Bà nói:
"Tôi sẽ không dính dáng gì tới bom hết".
Dù bị giải Nobel lãng quên, nhưng người phụ nữ sinh ra ở thành Vienne
nước Áo vẫn được tôn vinh là người phụ nữ làm khoa học xuất sắc nhất của
thế kỷ XX. Ngày 27 tháng Mười năm 1968 Lise Meitner qua đời lặng lẽ tại
Cambrigde nước Anh. Năm 1992 thế giới đã làm tên tuổi của bà trở thành
bất tử bằng cách lấy tên bà đặt cho nguyên tố hoá học thứ 109. Đó là một
sự ghi danh xứng đáng đối với một nhà khoa học chân chính.
