gia đình “trơn tru” (tức gia đình tư sản, đại điền chủ), anh vẫn có tâm sự
riêng”. (Sđd, trang 27)
Cũng như bao thanh niên thời loạn, hồi năm 1945, Phát theo kháng chiến
cũng vì độc lập quốc gia. Phát không có ý niệm gì về đảng phái, nhứt là
đảng cộng sản. Theo kháng chiên, cũng như hầu hết mọi người, Phát tưởng
rằng con đường ấy giản dị. Hết chiến tranh thì có độc lập, tự do. Phát chưa
có kinh nghiệm dễ nhận ra “Việt Minh là cộng sản trá hình”. Đảng cộng sản
là cỗ xe phá hoại vô lương tâm. Lịch sử, tội này đã chứng minh: Cộng sản
phá nát đất nước. cộng sản đi tới đâu nghèo đói tới đó… cộng sản phá nát
lương tâm con người và lình nghĩa dân tộc.
May mắn cho Huỳnh Tấn Phát khi ông ở miền Nam, không bị đấu tố
trong “chiến dịch cải cách ruộng đất”. Cộng sản chưa làm chủ được miền
Nam. Họ cần những trí thức như ông để lừa bịp dư luận trong và ngoài
nước. Trong suốt thời gian phát động cuộc chiến tranh cất nhục tương tàn
mà cộng sản gọi bằng một tên nguỵ trá “chống Mỹ cứu nước” (sao bây giờ
lại mời Mỹ vào để… cứu đảng?) Huỳnh Tấn Phát luôn luôn được họ đặt
vào nhiều địa vị quan trọng mà thực chất chỉ là người quản gia cần mẫn,
đắc lực, trung thành. Quyền hành nắm trong tay ông chủ khắc khe là đảng
cộng sản ông chủ cộng sản quỷ quyệt, cho người kèm sát Phát, lúc nào cũng
ăn nói nhẹ nhàng, mềm mỏng, nhưng đó là bàn tay sắt bọc nhung. Phát biết
mình sắp chết (1993), cho nên dám hãnh diện nhắc về gia thế, dòng họ. Ông
nội Phát là Huỳnh Văn Lâu, một cự phú, ruộng đất mênh mông ở cù lao An
Hoá, sau này là quận Bình Đại, tỉnh Bến Tre. Theo lời kể của người trong
dòng họ, mỗi lần ông Huỳnh Văn Lâu đi thăm ruộng đều cõi ngựa, hay ngồi
ca-nô. Ông tới đâu gà không dám gáy, chó không dám sủa. Tuy ông Lâu chỉ
làm Hương chủ nhưng quyền hành bao trùm cả cù lao An Hoá.
Thập niên 1920, Hương chủ Huỳnh Văn Lâu cho đắp một con đường trải
đá, để xe du lịch chạy thẳng tới nhà. Con lộ ấy, ngày nay vẫn còn, nhưng sạt
lở và bỏ hoang trong nhiều năm… Ngôi nhà lớn của ông Huỳnh Văn Lâu
như dinh chủ quận. Nhà ngói đỏ cất trên nền đúc cao một thước, cẩn đá da
quy. Các cột, kèo, đính, đều bằng danh mộc mua tận Cao Miên, và chạm trổ
