quan điểm về một nhà nước mới – nhà nước của dân, do dân và vì
dân – và quan điểm này đã trở thành một cuộc cách mạng thực sự.
Cũng như thế, chúng ta đã từng chứng kiến sự vùng dậy của con
người đấu tranh chống nạn phân biệt chủng tộc, họ có thể sục sôi ý
chí đấu tranh vì một đức tin, một lý tưởng của mình. Cuộc chiến –
hay nói đúng hơn là mâu thuẫn giữa đạo Thiên Chúa và đạo Tin
Lành, giữa người Do Thái và những người không theo đạo chính là ví
dụ điển hình nhất. Họ – đại diện cho những tín ngưỡng tôn giáo
khác nhau – luôn phủ định đối phương và trở thành những kẻ đối
chọi lẫn nhau chỉ vì đức tin riêng của mỗi cộng đồng. Bằng cách
nào đó, chúng ta có quyền tin rằng bên trong mỗi cá nhân thuộc
các tôn giáo khác nhau luôn có một tinh thần bác ái cao cả, bởi vì họ
là nhân chứng lịch sử từng đi qua chiến tranh, đủ trải nghiệm để
hiểu rằng sự hòa hiếu giữa các cộng đồng người thuộc các tôn
giáo, sắc tộc khác nhau trên thế giới là điều hoàn toàn có thể xảy
ra, đồng thời đây cũng là ước muốn thiết tha của mọi người.
Một ví dụ khác: chúng ta vui mừng khi nhận ra sau chiến tranh,
con người đã biết dung hòa mọi sự khác biệt, cùng chung sống hòa
bình, và xem đây như một phần lý tưởng của cuộc sống. Như vậy,
sự khốc liệt của chiến tranh đã mang đến một hệ quả tốt đẹp là
con người chủ động xích lại gần nhau hơn, thay vì chờ đợi viễn cảnh
tương tự nào đó sẽ đến trong một tương lai không chắc chắn. Trên
tất cả, một thế giới chung được dựng xây trên nền tảng của tình
yêu thương và sự bác ái luôn là khát khao của toàn nhân loại.
Còn ý tưởng nào vĩ đại hơn thế nữa? Có triết lý nào phù hợp hơn
niềm tin rằng một phần hạnh phúc, sự mãn nguyện của con người
sẽ thành hiện thực ngay lúc này bằng cách nhận diện quy luật đền
bù và biết cách làm chủ chính mình.
