Trong mỗi trường hợp, chúng ta phải đánh giá một cách chính xác
các yếu tố về thể tạng hoặc mắc phải. Và nếu tính nhút nhát mắc phải là do
các yếu tố tâm lý thì phương cách chữa trị cũng phải là một liệu pháp tâm
lý.
Phương thức tâm lý trị liệu theo chiều sâu hoặc phân tâm học luôn
được áp dụng thành công.
Có cần phải “thuyết phục” người nhút nhát không?
Người nhút nhát biết rõ việc thuyết phục không hề có kết quả với
anh ta. Anh ta đã chẳng phải cố gắng hết lần này đến lần khác để tự giải
thích mình hay sao? Để tự chứng minh sự bất hợp lý của “căn bệnh đó” sao?
Dĩ nhiên là anh ta muốn loại bỏ sự thiểu năng của mình. Anh ta rất muốn
nhưng không thể được. Và trong sự cố gắng để tương hợp sự mong muốn và
khả năng làm được, anh ta tìm kiếm trong chính mình tất cả các lý do hợp lý
mà anh ta có.
Chẳng hạn ông luật sư đó, rất thông minh và cũng rất nhút nhát, đẹp
trai, giàu có và được ngưỡng mộ. Ông luôn tự nhủ mình “Coi nào, mày đẹp
trai và giàu đấy… Mọi người đều ngưỡng mộ mày… Vì thế mày không có
lý do gì để nhút nhát cả!”. Nhưng điều đó để làm gì kia chứ? Không ích gì
cả.
Bởi vì các yếu tố hợp lý không thể loại bỏ các yếu tố cảm xúc.
Thế thì sao?
Tôi nhắc lại là tính nhút nhát là một thể rất phức tạp nếu để xét như
một tổng thể. Vì thế, liệu pháp, trước tiên phải là:
– Khám phá các mặc cảm, tổn thương tinh thần, hụt hẫng, các điều
xấu hổ.
– Khám phá các “kết tinh” của người nhút nhát. Chúng ta nên biết
người nhút nhát thường bị chặn đứng bởi các sự kiện xẩy ra trước đó mà
anh ta luôn bị gắn chặt vào. Những sự kiện trước đó giống như một cây đinh
được đóng vào trong cái quá khứ cảm xúc của anh ta.
