với môi trường thường ngày. Sự thần bí là nguyên nhân thực thụ của sự xuất
thần. Nhưng cũng có nhiều loại xuất thần bệnh lý.
Sự xuất thần thần bí. Lời nói bị gián đoạn, hơi thở trở nên yếu đi.
Chủ thể đang trong tình trạng lạnh người và cả những đầu và tứ chi. Các
cảm giác đều bị giảm thiểu hoặc ngưng hẳn. Có thể xuất hiện nhiều hiện
tượng lạ kỳ như là: vầng hào quang sáng, phát ra mùi hương… Dạng xuất
thần này biểu lộ một trạng thái xuất thần cực độ, một sự hợp nhất toàn diện
với Chúa… Một con người thần bí thực thụ đang trong tình trạng xuất thần
vẫn giữ nguyên một ý thức tinh thần rất cao, tình trạng thể chất của anh ta
vẫn nguyên vẹn. Có điều chắc chắn là các tình huống này phải được xem
xét một cách khách quan tuyệt đối; ngay cả Giáo hội cũng tỏ ra rất thận
trọng.
Sự xuất thần tâm bệnh. Người ta thấy nó trong chứng ưu uất* Vài
trường hợp suy nhược tâm thần*, các ảo giác*. Tôn giáo và tính gợi dục
thường tham gia vào. Dạng này biểu hiện sự ngây ngất tính dục; người bệnh
không có lợi gì trong tình trạng này (trái với sự thần bí thực thụ làm được
rất nhiều việc trong sự thanh thản, có lương tri và có tổ chức). Trong sự xuất
thần giả tạo, người bệnh biểu lộ niềm vui nhưng lại ngồi bất động, không có
bất cứ phản ứng nào với thế giới xung quanh. Anh ta không hề cảm thấy
đau ngay khi bị chích hoặc đốt. (tình trạng không biết đau này cũng thường
được bắt gặp trong các biểu hiện của chứng ưu uất, và trường hợp điên).
ĐIÊN RỒ
Một từ xưa để chỉ định các lệch lạc tinh thần. Từ này thật không
chính xác, gần như đã biến mất trong ngôn ngữ tâm lý học. Nó thường được
thay thế bằng từ: bệnh tâm lý.
THAM VỌNG QUÁ ĐÁNG
Xem lại mục Hoang Tưởng Tự đại.
LẠNH LÙNG