hạn nếu tôi nói “Ai cũng không đi xe máy. Do đó, không đi xe máy là
đúng đắn”, chắc hẳn phát biểu này của tôi sẽ ngay lập tức gặp phải
sự phản bác từ bạn. Sự thật là người Việt Nam chúng ta ai cũng đi xe
máy và số người đi bộ hay di chuyển bằng phương tiện công cộng
không chiếm số đông.
Những tay ranh ma lẻo mép sẽ sử dụng ngụy biện này dựa trên
những trường hợp thực, tức là những gì đang thực sự diễn ra. Ví dụ,
“Mua vàng tích trữ là một hành động đầu tư đúng vì ai cũng làm
thế cả.” Những ngụy biện Ai cũng làm vậy dựa trên các phát biểu
thực thường sai là vì những gì đa số chúng ta đang làm không nhất
thiết đúng. Đôi khi nó sai vì những lý do sau đây:
• Chúng ta tạm chưa nhận ra cái đúng. Ví dụ khi Galileo tuyên bố
rằng trái đất quay quanh mặt trời, toàn thể thế giới đều tin rằng
trái đất là trung tâm của vũ trụ.
• Không muốn làm cái đúng dù chúng ta công nhận nó là đúng.
Ví dụ như tình trạng vi phạm luật giao thông ở Việt Nam.
• Cái đúng chỉ đúng trong phạm vi nhỏ và sai trên diện rộng. Ví dụ
tuyên bố ở một trường có tỷ lệ gian lận cao như sau, “Gian lận thi cử
không sai vì ai cũng làm thế cả.”
Ngắn gọn mà nói, hành động mà nhiều người làm chưa chắc là
đúng. Như trong câu chuyện về TTCK Việt Nam năm 2007, những
kẻ đến sau tuân thủ chặt chẽ nguyên tắc “theo đám đông” đã phải
ngậm ngùi chịu những khoản lỗ nặng nề trong những năm tiếp
theo.
Ngụy biện Ai cũng làm vậy có thể được viết lại dưới dạng sau:
1. A là một hành động phổ biến.
