Ngụy biện ôn hòa là cách lập luận sai vì lập luận kết luận rằng vị
trí “ôn hoà” là một lựa chọn đúng đắn chỉ vì tính “ôn hoà” của nó.
Chúng ta thường bị qua mặt bởi kiểu lập luận này trong những tình
huống mà những người tham gia không muốn dấn sâu vào những
tranh luận khiến họ bị nhìn nhận như những người cực đoan.
Ôn hoà là một cái nhìn rất phổ biến và được ưa thích trong
nhiều lĩnh vực. Chắc hẳn bạn đã từng nghe những triết lý sống
như ăn ngủ điều độ, không yêu không ghét, vân vân... Tôi không nói
những triết lý này là sai. Chúng đúng và có thể ứng dụng để điều
chỉnh cách sống của bạn sao cho hợp lý vì trong rất nhiều trường
hợp lựa chọn ôn hoà là đúng đắn. Tuy nhiên, nó đúng đắn không
phải vì nó nằm ở giữa mà vì những lựa chọn cực đoan sẽ mang lại
những tác dụng xấu. Ví dụ, ăn ngủ quá nhiều đều không tốt.
Ngược lại, nếu các lựa chọn khác không cực đoan thì cách kết luận
lựa chọn điểm “ôn hoà” không có ý nghĩa gì cả. Nếu chấp nhận tính
đúng đắn của quan điểm ôn hoà, sẽ rất nhanh chóng chúng ta
thấy mình rơi vào tình trạng sau. Tôi đi vay lãi ngân hàng, ngân
hàng đề nghị cho vay với lãi suất 20%/ năm. Tôi muốn vay với lãi
suất 10.5%/ năm. Do đó, tôi tuyên bố rằng mình mong muốn vay
tiền với lãi suất 1%/ năm và đề nghị áp dụng cách nhìn “ôn hoà”
khi cộng mức lãi suất 20% mà ngân hàng muốn cho vay với mức lãi
suất 1% tôi muốn vay và chia hai để ra mức lãi suất “thoả thuận”
10.5%/ năm. (Thực tế sẽ chẳng ngân hàng nào chịu cách tính toán
theo lối ngụy biện này của tôi cả vì các ngân hàng quá khôn ngoan.)
Nói tóm lại, điểm “ôn hoà” hay “điểm giữa” là một lựa chọn đúng
nhưng chỉ trong những trường hợp các lựa chọn khác mang lại những
kết quả tiêu cực. Còn nếu không, chọn lựa điểm ôn hoà vì nó...
nằm giữa là bạn đã sa vào ngụy biện rồi.
Ngụy biện ôn hoà có thể được viết lại dưới dạng sau:
