BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ
Biểu đồ là bản ghi bằng hình ảnh và số liệu về kết quả thành tích của
một hiện trạng hay của sự làm việc. Nhiều người phụ trách về thông tin
tuyên truyền thường hay lầm và dùng « sơ đồ » thay cho « biểu đồ ».
Biểu đồ và sơ đồ là hai cái khác hẳn nhau.
Thí dụ trong biểu đồ về tình hình thời tiết chẳng hạn, tất phải có những
nét vẽ đậm, lạt hoặc mầu sắc khác nhau, nói lên được sự thay đổi mưa gió,
sức nóng, tai biến bất thường giữa tháng này và tháng khác, hoặc giữa ngày
hôm trước và ngày hôm sau, để tổng quát ta có một khái niệm ngay về tình
hình ấy trong một thời gian nhất định.
Còn « sơ đồ » là bản vẽ đại cương về một tình hình nào đó. Thí dụ : sơ
đồ xây cất biệt thự Long Phụng, hay sơ đồ tổ chức Tham Mưu Biệt bộ
chẳng hạn…
Trong sơ đồ xây cất biệt thự, có vẽ rõ chỗ nào là nhà chính, nhà phụ,
nơi để xe, cầu tiêu, vườn chơi v.v… Còn sơ đồ tổ chức phải nêu lên được
công tác phối hợp, liên lạc và chỉ huy của tổ chức ấy như thế nào.
Sơ đồ là bản ghi đại lược song không phải vì đơn giản mà nó không có
cái khó của nó, là phải làm thế nào cho người xem nắm ngay được cái mấu
chốt của vấn đề. Trình bầy một sơ đồ mà chỉ để lộ ra những chi tiết, bộ
phận trọng tâm, công tác trọng tâm lại mờ đi, như thế là hỏng, không đáng
kể.
Sơ đồ tổ chức và hệ thống tổ chức cũng có khác nhau về tình tiết. Một
sơ đồ có thể sơ sài đại quát, song một hệ thống bắt buộc phải đầy đủ. Thí
dụ khi ta muốn nói về hệ thống tổ chức Bộ Nội Vụ chẳng hạn, ta phải nói
lên được vị trí của Bộ Nội Vụ trong Chính phủ, sự quan hệ của nó với Thủ
tướng Phủ, với các Bè Bạn, với Quốc Hội, các Nha, Sở trực thuộc Bộ và sự
chỉ huy cùng tổ chức dọc xuống tới các đơn vị Thành, Tỉnh, Quận, Xã
v.v…
