kẻ giàu thì ngồi xếp chân bằng tròn, người nghèo thì ngồi xổm, riêng Trát
bao giờ cũng chân duỗi chân quỳ mà ăn, vì thế hơi động là trở tay đánh đỡ
ngay được. Có lần Trát bị đuổi tới một con ngòi rộng, Trát vỗ đùi nhảy qua
nhẹ như chim liệng. Dân đói theo về với Trát mỗi ngày một đông. Huyện
quan là người Hán nhiều lần vây đánh Trát nhưng cũng không dẹp nổi.
Huyện quan sợ để Trát hoành hành mãi thì mình cũng bị mất chức mới tìm
cách chiêu dụ Trát.
Vùng vẫy được hơn hai năm, Trát đã có thanh thế. Nhưng cứ lang bạt mãi
cũng không được, nhân dịp huyện quan chiêu dụ, Trát xin khẩn đất hoang
mở trang trại bên sông.
Trát lấy một người con gái ở Cối Giang làm vợ, xây dựng cơ nghiệp,
nghiễm nhiên trở thành một hào trưởng ở huyện Lang Tài. Vợ chồng Trát
sinh được ba trai khôi ngô tuấn tú, Trát đặt tên là Nguyễn Tất, Nguyễn
Hiển, Nguyễn Minh. Tuổi ngoài năm mươi, Trát lại sinh được một cô gái út
đặt tên là Phương Dung. Vợ chồng Trát yêu quý nâng niu Phương Dung
như hòn ngọc trên tay. Phương Dung càng lớn càng đẹp, hay lam hay làm,
không ai là không mến.
Trát từ khi mở trang trại, càng nung nấu cái chí chuyển lay thời thế, mới
chiêu mộ dân lưu tán, những người tù tội được về, những kẻ ngang tàng
từng chọc trời quấy nước, những người giỏi nghề đấu gậy, nghề đánh
khiên, những người bị cường hào áp bức mà phải bỏ làng, những người có
nợ máu với giặc Hán. Nhà Trát kẻ ra người vào rậm rịch. Oai danh Trát mỗi
ngày một lớn. Kẻ nào đi ra ngoài mà tự xưng là người nhà của Nguyễn
công ở Vĩnh Tế thì ai cũng phải nể, kẻ có quyền thế cũng không dám hà
hiếp. Mỗi khi Trát đi chơi, cưỡi con ngựa lông tía cao lớn, ba con trai mang
đao cưỡi ngựa đi theo, đàn chó dữ lực lưỡng chạy giỡn bên chân, ai trông
thấy cũng phải tránh. Bọn cường hào tuy căm ghét Trát nhưng vẫn sợ, lại
lấy việc được Trát đén nhà chơi làm hãnh diện.
