dồn dập, liên tiếp trong khắp các ngành khoa học và kỹ thuật, làm thay
đổi hẳn bộ mặt của xã hội Châu Âu, Châu Mỹ, Nhật bản và của cả thế
giới. Các phát minh tia hồng ngoại, tử ngoại, tia quang tuyến X, của chất
phóng xạ, phân tính quang phổ, định luật bảo toàn năng lượng, tổng hợp
chất hữu cơ từ chất vô cơ, các định luật nhiệt động học, điện từ, sóng điện
từ, truyền tin, phát hiện tế bào, vi trùng học, sự đẩy lùi các bệnh nguy
hiểm nhất của nhân loại như lao, dịch tả, thương hàn, bạch hầu, dịch hạch,
phong đòn gánh, phát hiện electron, động cơ nổ 4 thì, xe hơi, động cơ
Diesel, thuyết tiến hóa Darwin, lý thuyết tập hợp, hình học phi-Euclid,
máy phát điện Dynamo,... .Cuối thế kỷ thứ 19 người ta tưởng chừng như
con người đã khám phá hết thế giới, chỉ còn lại những chi tiết nhỏ của bức
tranh thế giới đã được phát họa tổng thể.
Cuộc trường chinh khai phá trí tuệ mà các nhà triết học Hy lạp đã bắt
đầu hơn hai nghìn năm trước nay như đang đi vào giai đoạn đến đích. Con
người tin đã thấu hiểu vũ trụ cặn kẽ, từ thế giới vi nhỏ vật chất đến thế
giới xa xôi của các hành tinh. Các lý thuyết ngày càng được kiểm nghiệm
chính xác trong phòng thí nghiệm. Cuộc truy lùng dấu vết của thiên nhiên
vẫn tiếp diễn nhưng đó chỉ là công việc “êm ả” cuối cùng trước giờ phút
đến đích vinh quang. Nhiệm vụ của con người trong kinh thánh là hãy
làm cho thế giới trở thành tôi tớ cho con người như sắp được thực hiện
trọn vẹn trên quả đất. Nhưng mặt khác con người cũng đã đi đến cuối
chân trời của thế giới quan Newton, phát hiện những vết rạn nứt của nó,
những điều người ta không giải thích được bằng thế giới quan cũ, chẳng
hạn không giải thích được độ sai biệt đáng kể của chuyển động điểm cận
nhật (perihel) của sao Merkur giữa kết quả đo đạt thực tế và kết quả tính
toán bằng cơ học cồ điển; hay sự kiện không tìm thấy chất ether trong vũ
trụ để làm môi trường truyền cho ánh sáng trong vũ trụ như người ta tiên
đoán, thực sự con người đã đến ngưỡng cửa của một thế giới quan mới
mà không biết. Cũng chính thế kỷ 19 đã cung cấp đầy đủ các công cụ và
cảm hứng cần thiết để con người ở đầu thế kỷ 20, bằng một cuộc cách
mạng vĩ đại, khám phá ra một thế giới quan mới để thay thê thế giới quan
cũ của Newton đã tồn tại ngót hai thế kỷ rưỡi. Những điều huyền diệu sẽ
đến với nhân loại trong sự bàng hoàng tột độ, trong đó có sự giải đáp cho
