14,76
0,060
0,703
Pakistan
5,97
0,007
0,551
Sri Lanka
1,53
0,003
0,446
Bangladesh
1,73
0,001
0,932
Miến Điện
0,82
-
0,779
Nguồn: MITI và Bộ Tài chánh Nhật Bản.
Đông Âu, cuộc chinh phục mới ?
Các nhà ngoại giao Nhật sẽ giãy nảy lên với một sự ngây thơ “cụ”: nước
Nhật nào có hề để ý đến Đông Âu. Các nước ấy ở quá xa, quá bất ổn, lại
còn nợ chồng chất. Ngoài ra, thị trường này đã thuộc về Tây Âu. Các nhà
kinh doanh Nhật nào dám mon men đến. Song đằng sau những lời thế thốt
ấy của họ, thực tế đang diễn ra khác hẳn. Quả đúng là cho đến năm 1989,
Đông Âu không hề thu hút các giới kinh doanh Nhật. Trao đổi mậu dịch của
Nhật Bản với các nước này thật nhỏ nhoi: 379 triệu đô la (1,850 tỷ franc)
với Ba Lan năm 1988, 270 triệu đô la (1,350 tỷ franc) với Hunggari, 250
triệu đô la (1,250 tỷ franc) với Đông Đức. Tổng cộng: 1,4 tỷ đô la (7 tỷ
franc), gần bằng 0,3% trao đổi của Nhật Bản với thế giới, chưa bằng 1/10
các trao đổi của Nhật Bản với Trung Quốc.
Biến động đột ngột ở Đông Âu đã khiến người Nhật hoàn toàn chưng
hửng. Họ đã lơ là khu vực này của thế giới đến mức không một việc nghiên
cứu nào của Nhật Bản dự kiến được diễn biến và tình hình mới ở đây về
mặt kinh tế và tài chính. Khi Hunggari, Ba Lan rồi đến Tiệp Khắc và Đông
Đức thay đổi thể chế chính trị thì Tây Âu, trước hết là Tây Đức đã nhanh
chóng mở cửa về thương mại và công nghiệp, và lần này họ đã hành động
gấp rút. Mặc dù điều này là hoàn toàn tự nhiên do ở kế cận nhưng nhất là do
có một nền văn hóa chung giữa hai phần của lục địa châu Âu. Người Nhật
lại vẫn chần chờ nghĩ rằng họ sẽ khó chen chân vào thị trường Đông Âu
thông qua Tây Âu. Nhưng điều đó không hề ngăn cản họ hành động và
hành động nhanh. Bởi lẽ, người Nhật cho rằng các nước Đông Âu có thể
tạm thời là bàn đạp tiền tiêu bảo đảm cho xuất khẩu của Nhật Bản xâm
nhập vào châu Âu trong tình hình châu Âu thống nhất năm 1992 tiến hành
các biện pháp kinh tế chống lại Nhật Bản.
Ngay từ tháng 11/1989, Nhật Bản công bố cho Ba Lan vay 150 triệu đô
la (750 triệu franc) với lãi xuất thấp để giúp nước này ổn định nền kinh tế.
Tháng 1/1990, Thủ tướng Toshiki Kaifu đi thăm chính thức Ba Lan và
Hunggari, hai nước được xem là mạnh dạn nhất trên con đường cải tổ. Dịp
này, Toshiki Kaifu hứa sẽ viện trợ kinh tế cho hai nước này gần hai tỷ đô la
